Rada jest organem opiniodawczo-doradczym Ministra Sprawiedliwości. Do jej kompetencji należy m.in. analiza wykonywania zadań z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej.
W skład Rady wchodzą przedstawiciele: strony samorządowej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, organizacji pozarządowych działających na rzecz dostępu obywateli do nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej, Naczelnej Rady Adwokackiej, Krajowej Rady Radców Prawnych, ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz Ministra Sprawiedliwości.