W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad założeniami do ustawy o zmianie zasad ponoszenia odpowiedzialności za niektóre zachowania stanowiące wykroczenia oraz o zmianie ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.
Ogólnym zamysłem przyświecającym tej inicjatywie jest zracjonalizowanie zasad odpowiedzialności za czyny zabronione o niższym stopniu szkodliwości społecznej oraz przyspieszenie i uproszczenie postępowania w sprawach o wykroczenia. Jednym ze sposobów osiągnięcia tego celu ma być wprowadzenie, po złożeniu wniosku o ukaranie, możliwości wymierzenia za wykroczenie w postępowaniu nakazowym grzywny lub nagany przez referendarza sądowego na posiedzeniu.
Rada Legislacyjna wyraziła pogląd, że rząd decydując się na zastąpienie odpowiedzialności za wykroczenia odpowiedzialnością opartą na administracyjnych karach pieniężnych musi brać pod uwagę kilka przesłanek. Należą do nich m.in. - wyłączenie osób prawnych i jednostek organizacyjnych, czy też wprowadzenie sankcji za nie zgłaszanie zachowania do ewidencji lub rejestru, braku informacji na towarach .
Według Rady Legislacyjnej słusznie zrezygnowano z zaliczania do wykroczeń uchybień całkowicie pozbawionych cech społecznej dezaprobaty (czyli drobnych uchybień, nie zasługujących – w ocenie społecznej – na moralne napiętnowanie sprawcy).
Ponadto karami administracyjnymi powinny być zagrożone takie zachowania, które prowadzą do powstania sytuacji, którym państwo powinno się przeciwstawiać niezależnie od tego, czy osoba odpowiedzialna za ich spowodowanie ponosi winę.
W przypadkach, w których przewiduje się wymierzanie kar w skali od minimalnej do maksymalnej, określonej w ustawie wysokości, konieczne jest także ustawowe określenie kryteriów ich miarkowania.
Rada Legislacyjna stwierdza, że proponowany kierunek przekształcenia charakteru odpowiedzialności za niektóre zachowania z karnej na administracyjną pozostaje, w zgodzie z podstawowymi wartościami chronionymi w naszym państwie. Jednak przedłożony Radzie do zaopiniowania projekt powinien zostać gruntownie przepracowany, zwłaszcza co do:
- zakresu ustaw, które zostaną znowelizowane, i uzasadnienia tych zmian,
- umocowania referendarza sądowego do wydawania nakazu karnego,
- orzekania przez sąd, na wniosek organu administracyjnego, przepadku przedmiotów po nałożeniu mandatu karnego
Rada Legislacyjna: słusznie, że za drobne uchybienia kary nie będzie
Eksperci z Rady Legislacyjnej przy premierze uważają, że możliwe jest występowanie do sądu przez organ administracyjny w sprawie przepadku przedmiotów po wymierzeniu kary. Jednak kilka rozwiązań należy poprawić.