Projektowana ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Ordynacja podatkowa przewiduje wprowadzenie szczególnych zasad odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zobowiązanie podatkowe zbywcy w zakresie niewpłaconego przez niego podatku od towarów i usług. Odpowiedzialność taka byłaby odnoszona tylko do zobowiązań podatkowych wynikających z obrotu ściśle określonymi towarami (tzw. wrażliwymi, określonymi w załączniku do ustawy) i tylko powyżej określonej kwoty transakcji z jednym dostawcą. Kwota ta została ustalona w wysokości 100 000 zł (bez kwoty podatku). Projektowana ustawa wyłącza ponadto określone rodzaje dostaw tych towarów (określone w art. 1 dotyczącym zmiany art. 99 ustawy o podatku od towarów i usług), co należy ocenić pozytywnie jako racjonalizację zakresu podmiotowego odpowiedzialności solidarnej.
Zdaniem Rady Legislacyjnej projektowane przepisy zostawiają szerokie pole dla interpretacji organów podatkowych. Ustawodawca posługuje się bowiem niedookreślonymi zwrotami przy wyznaczaniu tych podstaw. Przerzuca także na nabywcę ciężar udowodnienia, iż nie ma podstaw do takiej solidarnej odpowiedzialności.
Posłużenie się przez ustawodawcę kategorią ceny rynkowej jako kryterium „uzasadnionej podstawy” do przypuszczenia, że dostawca nie wywiąże się w przyszłości z zobowiązania podatkowego budzi także wątpliwości. Nie zostało bowiem wyjaśnione kto i na jakiej podstawie ma wyznaczać ową „cenę rynkową”. Nie wiadomo też o jaki rynek chodzi (zarówno w sensie geograficznym, jak i zakresowym). Podatnik jest bowiem zobowiązany do wykazania, że nie było to uzasadnione „zwykłą praktyką handlową”, ani przyznanym rabatem. Tego rodzaju sformułowania oznaczają, że wszyscy podatnicy, którzy nie wykażą wyżej wymienianych przesłanek obniżenia ceny (także zresztą niejasno określonych) są narażeni na ponoszenie odpowiedzialności solidarnie wraz z dostawcą. Przepisy nie wyjaśniają kto i na jakiej podstawie miałby np. określać cenę rynkową jako właściwą do oceny konkretnej transakcji handlowej.
Przesłanki solidarnej odpowiedzialności wynikające z art. 105a ust. 4 pkt. 2 łączą ją z okolicznościami, o których podatnik nie musi wiedzieć (chodzi o uczestnictwo podmiotu dokonującego dostawy towarów w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej). Należy przy tym podkreślić, że zarówno polskie, jak i europejskie orzecznictwo wyraźnie podkreśla konieczność udowodnienia przez organy podatkowe w sposób ewidentny, że dany podmiot posiadał stosowną wiedzę lub mógł ją posiąść przy zachowaniu należytej staranności - zauważa Rada Legislacyjna.