Wprowadzenie takiej zmiany do Kodeksu postępowania karnego było konieczne w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 26 listopada 2013 r. (sygn. akt SK 33/12), który orzekł, że art. 426 § 2 k.p.k. (w brzmieniu obowiązującym do 22 marca 2011 r.) wskazujący postanowienia sądu odwoławczego, od których przysługuje zażalenie, jest niezgodny z Konstytucją w takim zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości zaskarżenia postanowienia w przedmiocie kosztów nieopłaconej przez strony pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądzonych po raz pierwszy przez sąd odwoławczy.
Czytaj: TK: brak odwołania w sprawie kosztów procesu karnego - niezgodny z konstytucją>>>
Zdaniem Trybunału nie ma żadnych powodów, dla których prawa majątkowe adwokata udzielającego pomocy prawnej z urzędu, miałyby zostać wyłączone z zakresu ochrony gwarantowanej przez art. 64 ust. 2 Konstytucji, a przez to konsekwentnie - z konstytucyjnych środków ochrony wolności i praw jednostki, do których należy zasada zaskarżalności orzeczeń oraz decyzji wydanych w pierwszej instancji. Pozbawienie pełnomocnika możliwości wniesienia zażalenia na postanowienie dotyczące kosztów TK uznał za niezamierzone pominięcie legislacyjne. Zdaniem TK ustawodawca nie dostrzegł szczególnej konfiguracji procesowej, w której jeden sąd działa jako odwoławczy w sprawie podstawowej, a zarazem - w pierwszej instancji rozstrzyga odrębną sprawę, jedynie pośrednio związaną z tą pierwszą.
Ponieważ mimo licznych nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, jakie miały miejsce od 22 marca 2011 r. problem nadal pozostawał aktualny, konieczne było wprowadzenie zmiany, która przyzna prawo do zaskarżania postanowień w przedmiocie kosztów procesu, o których po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy, do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego.
Zmiana wchodzi w życie 1 września 2015 r.
Andrzej Marciniak
Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji. Komentarz>>>