Z dniem 16 czerwca 2016 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. poz. 352), wdrażająca do polskiego porządku prawnego postanowienia dyrektywy 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.Urz. UE L 345 z 31.12.2003, str. 90) zmienionej dyrektywą 2013/37/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (Dz.Urz. UE L 175/1). Celem nowej ustawy jest zapewnienie bardziej przejrzystych i łatwiejszych w stosowaniu rozwiązań dotyczących ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Określa ona: (1) zasady i tryb udostępniania i przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, (2) podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, (3) warunki ponownego wykorzystywania oraz (4) zasady ustalania opłat za ponowne wykorzystywanie.
Zgodnie z wprowadzoną w ustawie definicją „informacji sektora publicznego” jest nią każda treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, w szczególności w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej będąca w posiadaniu podmiotów, o których mowa w art. 3 ustawy (art. 3 ustawy określa zamknięty katalog podmiotów zobowiązanych do udostępnienia lub przekazania informacji sektora publicznego). Przepisy ustawy nie znajdą zastosowania do informacji sektora publicznego będących w posiadaniu podmiotów wskazanych w art. 4 ustawy. Formuła „ponowne wykorzystywanie informacji” oznacza z kolei wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona.
Prawo do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, zgodnie z nowymi przepisami, podlega ograniczeniu ze względu na: 1) ochronę informacji niejawnych oraz ochronę innych tajemnic ustawowo chronionych, 2) prywatność osoby fizycznej i tajemnicę przedsiębiorcy, 3) ograniczenie dostępu na podstawie przepisów szczególnych. Ograniczenia wskazane w pkt. 2 i 3 nie dotyczą informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa.
Piotr Sitniewski
Dostęp do informacji publicznej. Pytania i odpowiedzi. Wzory pism>>
Podmiot zobowiązany, udostępniając lub przekazując informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, obowiązany będzie do przestrzegania zasad niedyskryminacji (art. 8 ustawy), niewyłączności (art. 9) oraz przejrzystości (art. 11). Informacje sektora publicznego będą udostępniane lub przekazywane w celu ich ponownego wykorzystania bezwarunkowo. W art. 14 ustawy określono jednak katalog warunków ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, jakie ustanowić może podmiot zobowiązany. Podobnie wprowadzono generalną zasadę bezpłatnego udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że podmioty zobowiązane będą mogły nałożyć opłatę za ponowne wykorzystywanie, jeżeli przygotowanie lub przekazanie informacji w sposób lub w formie wskazanych we wniosku o ponowne wykorzystywanie wymagać będzie poniesienia dodatkowych kosztów. Łączna wysokość opłaty nie będzie mogła przekroczyć sumy kosztów poniesionych bezpośrednio w celu przygotowania i przekazania informacji.
Ustawa wskazuje przypadki, w których niezbędne będzie złożenie wniosku o ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego oraz warunki formalne wniosku (art. 21 ustawy). Wniosek, zgodnie z przepisami ustawy, powinien zostać rozpatrzony bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od jego otrzymania. Podmiot zobowiązany będzie mógł załatwić wniosek w dłuższym terminie (do 2 miesięcy), jeżeli nie będzie możliwe jego rozpatrzenie w terminie 14 dni. Będzie on jednak zobowiązany do zawiadomienia wnioskodawcy o przyczynach opóźnienia oraz o terminie, w jakim rozpatrzy wniosek. Do decyzji o odmowie wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego oraz do decyzji o warunkach ponownego wykorzystywania lub o wysokości opłat za ponowne wykorzystywanie znajdą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 23).
Ustawa wprowadza również zmiany do obowiązujących aktów prawnych, w tym m.in. do ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 2058, ze zm.), w której m.in. uchylono rozdział 2a, regulujący ponowne wykorzystywanie informacji publicznej.
Zgodnie z przepisami przejściowymi do spraw z zakresu udostępniania informacji publicznej w celu ponownego wykorzystywania, wszczętych i niezakończonych w dniu wejścia w życie ustawy ostatecznym albo prawomocnym rozstrzygnięciem, znajdą zastosowanie przepisy dotychczasowe. Ponadto postanowienia umów o udzielenie wyłącznego prawa do korzystania z informacji sektora publicznego zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, niezgodnych z art. 9 ust. 2 ustawy, wygasną wraz z końcem okresu ich obowiązywania, nie później jednak niż w dniu 18 lipca 2043 r. Z kolei przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 9a ust. 3 ustawy o dostępie do informacji publicznej zachowają moc do czasu wejścia w życie nowych przepisów, jednak nie dłużej niż 12 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 16 czerwca 2016 r., z wyjątkiem części przepisów, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.