Spór o zakres znaczeniowy pojęcia "otrzymane nieodpłatne świadczenia" wywoływał (i nadal wywołuje) kontrowersje przede wszystkim na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W uchwale z 18.11.2002 r.11 (oraz w cytowanej uchwale z 16.10.2006 r.) NSA sformułował pogląd, iż "pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".
Przyjęcie tak szerokiej definicji przychodu z "nieodpłatnego" świadczenia wynika z koncepcji zupełności opodatkowania. Niestety, koncepcja ta stanowi typowy błąd wykładni przepisów, który może prowadzić do absurdu. Szersza polemika z tym stanowiskiem na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przekracza ramy tego artykułu. Niemniej warto odnotować, że rozstrzygnięcia te spotkały się z krytyką w doktrynie oraz niestety stanowią jedne z najczęściej cytowanych orzeczeń - w negatywnych dla podatników interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe.
Należy pamiętać, że "ujęty w wyrazie słownym podatkowoprawny stan faktyczny ustaw normujących poszczególne podatki zakreśla granice ingerencji w sferę majątkową podmiotu opodatkowanego. Nie może on być w trakcie stosowania prawa rozszerzany poza to, co bezpośrednio wynika z ustawy podatkowej. Niedopuszczalne jest bowiem opodatkowanie na podstawie fikcyjnego stanu rzeczy - dotyczące zarówno obciążeń podatkowych, jak i ulg i zwolnień - które określa ustawa. Milczenie ustawodawcy co do objęcia opodatkowaniem danego stanu faktycznego, nawet gdyby wynikało z błędu legislacyjnego, powoduje konieczność uznania określonego obszaru za wolny od opodatkowania. Podatkowoprawny stan faktyczny kształtuje bowiem ustawodawca, a nie administracja lub sądy".
Wydaje się, że właśnie z takim przypadkiem mamy do czynienia w analizowanej sprawie. Wypada zgodzić się z NSA, że możliwość nieodpłatnego korzystania z prywatnej opieki medycznej przez pracownika stanowić może dla niego jakieś "przysporzenie majątkowe", które ma wymiar realny. Jednak wszechstronna analiza przepisów (szczególnie tych, które statuują moment powstania obowiązku podatkowego) prowadzi do wniosku, że opodatkowanie nie powinno wystąpić. Przyjęcie interpretacji dokonanej przez NSA może prowadzić do opodatkowania jakiegokolwiek "przysporzenia" powstającego po stronie pracownika (a nie zwolnionego na podstawie art. 21 u.p.d.o.f.) - np. napojów udostępnianych pracownikom, różnego rodzaju rabatów wynegocjowanych przez pracodawcę, imprez integracyjnych, udostępniania obiektów sportowych czy też zwyczajowo kupowanych pączków na Tłusty Czwartek.

|Cały artykuł >>> " Opodatkowanie pakietów medycznych..." Przegląd Podatkowy - Nr 8/2010