Palestra: połączenie zawodów sprzeczne z konstytucją?

Wydaje się, że intencją Ministerstwa Sprawiedliwości jest dokonanie połączenia zawodów adwokata i radcy prawnego w nowy zawód prawniczy, z pominięciem uzyskiwania zgody obydwu samorządów. W założeniach ministerialnych brak odpowiedzi na pytanie: czy połączenie tych dwóch zawodów w nowy bez ich zgody nie pozostaje w sprzeczności z Konstytucją - twierdzi adwokat Wieńczysław Grzyb na łamach czasopisma Palestra nr 11-12/2009.

Analizując treść art. 17 ust. 1 Konstytucji, należy stwierdzić, że nie daje on podstaw ustawodawcy do likwidacji czy też znoszenia samorządów zawodowych reprezentujących osoby wykonujące zawody zaufania publicznego. Nie roszcząc sobie pretensji do nieomylności, należałoby stwierdzić, że tego typu postępowanie byłoby sprzeczne z literalnym brzmieniem art. 17 ust. 1 Konstytucji, z brzmieniem zasady zachowania praw nabytych oraz z zasadą ochrony prawa własności – pisze Wieńczysław Grzyb.
Zdaniem autora takie postępowanie ustawodawcy byłoby sprzeczne z zasadą ochrony praw nabytych, która obowiązuje w naszym systemie prawnym. Zasada ochrony praw nabytych, określana niekiedy zasadą ochrony praw słusznie nabytych, jest powszechnie przyjmowana jako obowiązująca zarówno w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, jak i w piśmiennictwie.
Niewątpliwie prawem podmiotowym, które podlega ochronie na podstawie zasady ochrony praw nabytych, jest prawo istnienia zawodu adwokata, prawo funkcjonowania samorządu jako wyrazu, że jest to zawód zaufania publicznego, prawo każdego z członków korporacji do tytułu adwokata i wreszcie prawo wykonywania tego zawodu przez każdego z członków korporacji, w kształcie takim, w jakim zawód ten został powołany. Nie zmienia tej oceny wyrażony w orzecznictwie Trybunału pogląd, że ochronie zgodnie z tą zasadą nie podlega zakres czynności przypisanych adwokatom i radcom prawnym, gdyż ma on swe źródło w ustawach, a nie w Konstytucji. Wynika bowiem z tej zasady, że zarówno adwokaturze jako korporacji reprezentowanej przez organy samorządu zawodowego, jak też i poszczególnym jego członkom ustawodawca przyznał określone prawa i prawa te podlegają ochronie. Stąd też pozbawianie ich należałoby uznać za sprzeczne z Konstytucją.

Cały artykuł  ukazał się na łamach czasopisma „Palestra” nr 11-12/2009.