Prokurator wniósł skargę do WSA na podjętą przez radę miejską uchwałę w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5% alkoholu, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży, oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży podawania i spożywania napojów alkoholowych na terenie gminy.
Prokurator zarzucił radzie, że nie sprecyzowała, jak mierzyć odległość sezonowych punktów sprzedaży napojów alkoholowych od obiektów chronionych. Rada wskazała, że ma to być co najmniej 20 metrów. Zdaniem prokuratora przepisy powinny określać, że dystans ma być liczony przy krawędzi drogi publicznej.
Prokurator zarzucił radzie, że nie sprecyzowała, jak mierzyć odległość sezonowych punktów sprzedaży napojów alkoholowych od obiektów chronionych. Rada wskazała, że ma to być co najmniej 20 metrów. Zdaniem prokuratora przepisy powinny określać, że dystans ma być liczony przy krawędzi drogi publicznej.
WSA rozpatrując skargę zgodził się, iż brak wyraźnego określenia w przepisach uchwały sposobu pomiaru podanej w nim minimalnej odległości pomiędzy sezonowymi punktami sprzedaży a wyszczególnionymi obiektami "chronionymi" może nastręczać trudności interpretacyjnych.
W związku z powyższym WSA nie podziela spotykanego niekiedy poglądu, że odległość ta winna być zawsze mierzona wzdłuż osi (ewentualnie krawędzi) dróg publicznych. Taki sposób ustalania odległości nie wydaje się być bowiem w każdym przypadku dostatecznie operatywny. Wszak na terenach gmin (miast) istnieją częstokroć obszary jak np. osiedla spółdzielcze, w granicach których część, a nawet większość dróg, choć publicznie dostępnych, nie posiada statusu drogi publicznej w znaczeniu ustalonym w art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), lecz drogi wewnętrznej.
Z tego względu nie sposób wykluczyć, że konkretne obiekty stanowiące punkty pomiaru - tj. obiekty "chronione" oraz punkty sprzedaży alkoholu - wcale nie będą zlokalizowane przy drogach publicznych lub że nie zachodzi ich skomunikowanie za pośrednictwem wyłącznie takich dróg – co skutecznie uniemożliwiłoby dokonanie pomiaru według wzmiankowanej przez skarżącego metody.
W związku z powyższym WSA nie podziela spotykanego niekiedy poglądu, że odległość ta winna być zawsze mierzona wzdłuż osi (ewentualnie krawędzi) dróg publicznych. Taki sposób ustalania odległości nie wydaje się być bowiem w każdym przypadku dostatecznie operatywny. Wszak na terenach gmin (miast) istnieją częstokroć obszary jak np. osiedla spółdzielcze, w granicach których część, a nawet większość dróg, choć publicznie dostępnych, nie posiada statusu drogi publicznej w znaczeniu ustalonym w art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.), lecz drogi wewnętrznej.
Z tego względu nie sposób wykluczyć, że konkretne obiekty stanowiące punkty pomiaru - tj. obiekty "chronione" oraz punkty sprzedaży alkoholu - wcale nie będą zlokalizowane przy drogach publicznych lub że nie zachodzi ich skomunikowanie za pośrednictwem wyłącznie takich dróg – co skutecznie uniemożliwiłoby dokonanie pomiaru według wzmiankowanej przez skarżącego metody.
Zdaniem sądu, w przypadku braku wyraźnego określenia przez radę gminy w uchwale sposobu, według którego należy mierzyć ustaloną odległość pomiędzy obiektami chronionymi a punktami sprzedaży alkoholu, zasadnym jest przyjęcie takiej oto reguły interpretacyjnej:
wówczas pomiaru tej odległości należy dokonywać w sposób najprostszy, najbardziej obiektywny i oczywisty – czyli w linii prostej.
Jest to przy tym sposób, który nie powinien nastręczać żadnych trudności praktycznych. Wystarczy np. cyrkiel i aktualna mapa w dostatecznie dużej skali, bądź urządzenie GPS lub inne urządzenie do pomiaru odległości w terenie. Stosowanie tej metody znajduje także swoje aksjologiczne uzasadnienie – w celach ustawy o wychowaniu w trzeźwości.
Godzi się bowiem zauważyć, że przy takim wyznaczaniu odległości od obiektu chronionego, wokół tego obiektu powstaje "strefa bez alkoholu", wyznaczona przez okrąg o promieniu równym ustalonej przez radę gminy odległości (tu: 20 metrów), która to strefa będzie w większości przypadków rozleglejsza, a w najgorszym przypadku równa analogicznej strefie wyznaczonej w wyniku pomiaru odległości w inny sposób, np. wzdłuż osi dróg publicznych, które wszak rzadko biegną idealnie po liniach prostych i w dodatku promieniście od obiektu chronionego.
To zaś w konsekwencji oznaczać będzie zwykle znaczniejsze, niż przy innym sposobach wyznaczania odległości, oddalenie punktów sprzedaży alkoholu od obiektów chronionych, a w konsekwencji – pełniejszą realizacją celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości, takich jak w szczególności: ograniczanie dostępności alkoholu, tworzenie warunków motywujących powstrzymywanie się od alkoholu i ochrona miejsc uznanych za szczególnie istotne ze społecznego punktu widzenia. Nie ma przy tym znaczenia, że tak wyznaczona linia pomiaru - linia prosta - może przebiegać przez nieruchomości prywatne lub przeszkody terenowe, gdyż w tym przypadku nie chodzi o wytyczenie rzeczywistej drogi dojścia do punktu sprzedaży alkoholu, lecz jedynie przyjęcie obiektywnego kryterium wyznaczania minimalnej odległości takiego punktu od obiektów chronionych.
wówczas pomiaru tej odległości należy dokonywać w sposób najprostszy, najbardziej obiektywny i oczywisty – czyli w linii prostej.
Jest to przy tym sposób, który nie powinien nastręczać żadnych trudności praktycznych. Wystarczy np. cyrkiel i aktualna mapa w dostatecznie dużej skali, bądź urządzenie GPS lub inne urządzenie do pomiaru odległości w terenie. Stosowanie tej metody znajduje także swoje aksjologiczne uzasadnienie – w celach ustawy o wychowaniu w trzeźwości.
Godzi się bowiem zauważyć, że przy takim wyznaczaniu odległości od obiektu chronionego, wokół tego obiektu powstaje "strefa bez alkoholu", wyznaczona przez okrąg o promieniu równym ustalonej przez radę gminy odległości (tu: 20 metrów), która to strefa będzie w większości przypadków rozleglejsza, a w najgorszym przypadku równa analogicznej strefie wyznaczonej w wyniku pomiaru odległości w inny sposób, np. wzdłuż osi dróg publicznych, które wszak rzadko biegną idealnie po liniach prostych i w dodatku promieniście od obiektu chronionego.
To zaś w konsekwencji oznaczać będzie zwykle znaczniejsze, niż przy innym sposobach wyznaczania odległości, oddalenie punktów sprzedaży alkoholu od obiektów chronionych, a w konsekwencji – pełniejszą realizacją celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości, takich jak w szczególności: ograniczanie dostępności alkoholu, tworzenie warunków motywujących powstrzymywanie się od alkoholu i ochrona miejsc uznanych za szczególnie istotne ze społecznego punktu widzenia. Nie ma przy tym znaczenia, że tak wyznaczona linia pomiaru - linia prosta - może przebiegać przez nieruchomości prywatne lub przeszkody terenowe, gdyż w tym przypadku nie chodzi o wytyczenie rzeczywistej drogi dojścia do punktu sprzedaży alkoholu, lecz jedynie przyjęcie obiektywnego kryterium wyznaczania minimalnej odległości takiego punktu od obiektów chronionych.
Na podstawie: Wyrok WSA w Poznaniu z 1 grudnia 2011 r., sygn. akt IV SA/Po 1044/11
Opracowanie: Anna Dudrewicz
Opublikowano: www.samorzad.lex.pl
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line