W zamyśle autorów nowelizacji zmiany mają pozwolić artystom wykonawcom, którzy coraz częściej rozpoczynają karierę w młodym wieku, skorzystać z dobrodziejstw ochrony ich wykonań w całym okresie życia. Polska, podobnie jak pozostałe kraje UE, ma czas do 1 listopada 2013 r. na dostosowanie swoich przepisów do nowej regulacji.
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem dyrektywy 2006/116/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (Dz. Urz. UE L 372 z 27.12.2006, s. 12), czas ochrony dla artystów wykonawców oraz producentów fonogramów wynosi 50 lat. W przypadku artystów wykonawców okres ten rozpoczyna się z dniem wykonania utworu albo jeżeli utrwalenie wykonania zostanie zgodnie z prawem opublikowane lub zgodnie z prawem publicznie udostępnione w ciągu 50 lat po wykonaniu utworu, z dniem pierwszej publikacji lub pierwszego publicznego udostępnienia, w zależności od tego, które z tych wydarzeń miało miejsce wcześniej. Z kolei w przypadku producentów fonogramów, okres ten rozpoczyna się od momentu sporządzenia utrwalenia albo od momentu jego zgodnej z prawem publikacji w ciągu 50 lat po jego utrwaleniu albo w przypadku braku takiej publikacji, od momentu jego zgodnego z prawem publicznego udostępnienia w ciągu 50 lat po sporządzeniu utrwalenia.
Okazuje się jednak, że artyści wykonawcy coraz częściej rozpoczynają karierę w młodym wieku i obecny okres ochrony wynoszący 50 lat w odniesieniu do utrwalenia wykonań nie chroni często ich wykonań w całym okresie życia, zwłaszcza w związku z ogólną tendencją do wydłużania się życia ludzkiego. Dlatego też niektórzy artyści wykonawcy odczuwają spadek dochodów w końcowym okresie ich życia. Ponadto, często nie mogą oni też powoływać się na swoje prawa w celu zapobiegania niewłaściwemu wykorzystywaniu ich artystycznych wykonań lub ograniczania takiego niewłaściwego wykorzystania, które może mieć miejsce w okresie ich życia.
Uwzględniając powyższy stan rzeczy, po kilkuletniej dyskusji w UE, udało się ostatecznie osiągnąć kompromis, zgodnie z którym czas ochrony utrwaleń wykonań artystycznych i fonogramów został przedłużony do 70 lat.
Przedłużenie okresu ochrony praw autorskich nie obyło się bez kontrowersji. Przeciwnicy nowych rozwiązań argumentowali, że w wielu przypadkach pieniądze otrzymają nie artyści lecz wydawcy i organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, którzy dyktując artystom swoje warunki, będą mogli zarabiać na fonogramach dłużej niż dotychczas. Wydłużenie perspektywy czerpania zysków ze starych nagrań może również, zdaniem przeciwników zmian, blokować inwestowanie w uzdolnioną artystycznie młodzież. Poszkodowanymi pośrednio będą także odbiorcy kultury, którzy będą musieli czekać 20 lat dłużej na możliwość swobodnego korzystania z danego nagrania.
Zgodnie z dyrektywą, kraje UE muszą transponować do swoich wewnętrznych porządków prawnych nowe rozwiązania do 1 listopada 2013 r.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line