W świetle obowiązujących przepisów prawa organizatorzy zbiórek publicznych - organizacje pozarządowe (w tym fundacje, stowarzyszenia) i komitety społeczne mają obowiązek posiadania pozwolenia organu administracji na organizację powszechnej akcji zbierania ofiar na określony cel, następnie rozliczenia uzyskanych w ten sposób środków finansowych i darów rzeczowych poprzez opublikowanie wyników akcji w prasie oraz złożenie sprawozdania przed organem udzielającym pozwolenia. Zgodnie z wolą ustawodawcy ofiary uzyskane w wyniku przeprowadzenia zbiórki publicznej mogą być spożytkowane wyłącznie na cel określony decyzją, co pozostaje gwarancją realizacji celu zgodnego z wolą ofiarodawców, nie pozostawiając miejsca na dysponowanie tymi środkami w inny sposób, w tym na finansowanie np. administracyjnych kosztów działalności prowadzonej przez organizację pozarządową, będącą organizatorem zbiórki publicznej.
Wobec dynamicznego rozwoju współcześnie dostępnych form i środków komunikacji, a także proces zmian społecznych, wpływających na wielość możliwych źródeł dochodu i form wsparcia działalności prowadzonej przez organizacje pozarządowe, nie zawsze jednoznacznym w świadomości społeczeństwa pozostaje rozróżnienie pomiędzy dostępnymi formami wspierania działalności charytatywnej, tym samym przeznaczenia gromadzonego przez organizacje dochodu.
W odróżnieniu od darowizny w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, 1% podatku należnego od osób fizycznych, przekazywanych na działalność statutową wybranej organizacji, ofiary przekazywane w ramach prowadzonej zbiórki publicznej na wskazany (publikowany) cel w formie:
  • dobrowolnych wpłat na wyodrębniony rachunek bankowy,
  • wysyłania wiadomości tekstowych sms,
  • wykonywania połączeń audiotele,
  • sprzedaży przedmiotów,
  • zbiórki dobrowolnych datków do zaplombowanych puszek kwestarskich i skarbon stacjonarnych,
  • zbiórki darów rzeczowych,
mogą być spożytkowane wyłącznie na cel określony w decyzji zezwalającej organizatorowi na przeprowadzenie zbiórki, co podlega szczegółowej kontroli organu administracji.

Dla zobrazowania wielkości dochodu uzyskiwanego w drodze publicznych zbiórek środków, następnie podlegającego kontroli Ministra, zebrano dane statystyczne obejmujące kolejnych 12 miesięcy na przełomie 2006 i 2007. Według zgromadzonych danych, na podstawie decyzji Ministra przeprowadzono w tym okresie 118 zbiórek, a łączny uzyskany dochód wyniósł blisko 60 mln. złotych, z tego na konta organizatorów wpłynęło 33.934.031,36 zł z tytułu dobrowolnych wpłat na konto, usługi sms i audiotele, a do puszek i skarbon stacjonarnych zebrano 25.375.392,43 zł. Dotychczas z ww. kwoty wydatkowano zgodnie z przeznaczeniem 51.543.317,08 zł, pozostałe 7.662.717,32 jest w trakcie rozliczania. W tym samym okresie zebrano i rozdysponowano materiały budowlane na kwotę 22.631,67 zł, 20 szt. aparatów słuchowych oraz 1.235.631,50 kg innych darów rzeczowych, w tym m. in. w postaci żywności, odzieży, artykułów szkolnych.
Udzielenie pozwolenia na organizację zbiórki poprzedza procedura rozpatrzenia wniosku organizacji, jego weryfikacja pod kątem dopełnienia wymogów formalnych wymaganych przepisami prawa oraz oceny wiarygodności wnioskodawcy.
Mając na uwadze potrzebę ujednolicania procedur i przepisów prawa pod kątem ich upraszczania i transparentności, uwzględniając sygnalizowane trudności w stosowaniu obowiązujących przepisów prawa z zakresu zbiórek publicznych, podjęto konsultacje zmierzające do oceny istnienia potrzeby zmiany przepisów regulujących wyodrębnianie i kontrolę rozdysponowania dochodu uzyskiwanego przez organizacje pozarządowe z tego źródła.
W związku z tym zapraszamy do udziału w konsultacjach i uprzejmie prosimy o przekazywanie opinii, stanowisk, uwag i sugestii dot. problematyki organizacji i przeprowadzania zbiórek publicznych.
Uwagi prosimy przesyłać w formie elektronicznej na adres: waii@dzik.mswia.gov.pl oraz w formie pisemnej na adres: Departament Zezwoleń i Koncesji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, 02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 36/38.
Konsultacje będą trwały do dnia 31 października 2008 r.

Oficjalne źródło: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji