Trzyosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego przedstawił zagadnienie prawne składowi 7 sędziów: „Czy w postępowaniu administracyjnym, w którym decyzję o odszkodowaniu, należnym od powiatu – jako samorządowej osoby prawnej – wydał w pierwszej instancji starosta, będący przewodniczącym zarządu powiatu i reprezentujący powiat na zewnątrz lub w postępowaniu sądowo- administracyjnym, w toku którego następuje kontrola takiej decyzji, powiat ten może występować w charakterze strony?”
W orzecznictwie NSA ukształtował się pogląd , że powierzenie organowi jednostki samorządu terytorialnego właściwości do orzekania w sprawie indywidualnej, w formie decyzji administracyjnej, wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę w tej sprawie jej interesu prawnego w trybie postępowania sądowo-administracyjnego.
Ale też w niektórych wyrokach przedstawiany jest inny pogląd. Mianowicie w sytuacji, kiedy decyzję w pierwszej instancji wydaje prezydent miasta na prawach powiatu w sprawach dotyczących przyznania odszkodowania za nieruchomości przejęte na własność miasta na prawach powiatu, prawo do wniesienia skargi nie może być jednak wyłączone tylko dlatego, że prezydent miasta jako organ gminy wykonuje jednocześnie zadania starosty.
Obecny na rozprawie w NSA prokurator Prokuratury Generalnej stanął na stanowisku, że w takiej sytuacji powiat może występować w charakterze strony. Prok. Bożena Kiecol wyjaśniała, że skoro starostwa wykonuje zadania rządowe, a nie powiatu, to ma prawo składać do sądu odwołanie. Prokuratura oczywiście dostrzega konflikt między interesami skarbu państwa i powiatu. Powiat skarży sprawę do sądu, gdyż musi wypłacić odszkodowanie.
Przedstawiciel powiatu także stwierdził, że w sporach przed sądem w sprawach majątkowych powiat może występować w charakterze strony.
NSA 16 lutego podjął uchwałę, według której powiat nie ma legitymacji procesowej w sprawie o ustalenie wysokości odszkodowania od powiatu za nieruchomość przejęta pod drogę publiczną , która stała się własnością powiatu, jeżeli decyzję wydaje starosta na podstawie na podstawie art. 12 ust. 4a) w związku z art. 11 a) ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 38 ustawy z 5 czerwca 2008 r. o samorządzie powiatowym.
W uzasadnieniu sędzia Jacek Chlebny stwierdził, że treść uchwały jest nieco węższa niż zagadnienie prawne przedstawione rozszerzonemu składowi. Skład trzech sędziów zbytoszernie zakreślił problem, wykraczając poza obszar ustalanej sprawy.
Nie można zgodzić się z twierdzeniem, że jednostka samorządu terytorialnego, której organ wydał decyzję w pierwszej instancji powinna mieć możliwość dochodzenia swoich praw w postępowaniu sądowo-administracyjnym - stwierdził NSA. Przyjęcie takiego założenia podważałoby zaufanie do organu władzy publicznej. W takiej sytuacji narzucałoby się twierdzenie, że jednostki te nie działają zgodnie z prawem. W takiej sytuacji obywatel, któremu należy się odszkodowanie musiałby zwrócić się do prokuratora o zaskarżenie decyzji w drodze odwołania. Tak nakazywałaby zasada praworządności. Wobec tego pozostaje aktualna teza, że powierzenie jednostce samorządu terytorialnego właściwości w sprawie indywidualnej wyłącza możliwość dochodzenia przez tę jednostkę jej interesu prawnego.
Sygnatura akt I OPS 2/16, uchwała 7 sędziów NSA z 16 lutego 2016 r.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Prawo budowlane. Komentarz
|