Sąd rozpatrywał wniosek prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Zagadnienie sprowadzało się do pytania, czy opłatę za postój samochodów na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania pobiera się od kierowcy wyłącznie za postój w wyznaczonym do tego miejscu, czy również za postój w miejscu innym niż wyznaczone?”
Powodem złożenia wniosku było rozbieżne stanowisko sądów w sprawie art. 13b ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w zakresie poboru opłaty za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania. Nowelizacja z 2013 r. wprowadziła obowiązek ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania.
Dwa przeciwne stanowiska
W tej sprawie ukształtowały się dwa poglądy. Pierwszy z nich wskazywał, że mandat można pobierać także od kierowców, którzy zaparkowali auta na miejscach nie oznaczonych do postoju. Przykładem może być wyrok NSA z 29 stycznia 2014 r., w którym przyjęto, że strefę płatnego parkowania stanowi wydzielony obszar. Zatem na całym wydzielonym obszarze stanowiącym strefę płatnego parkowania, tj. na wszystkich drogach publicznych znajdujących się na tym obszarze istnieje obowiązek uiszczania opłaty za parkowanie pojazdu. Natomiast pojęcie „wyznaczone miejsce” należy rozumieć jako miejsce wyznaczone do parkowania na drodze publicznej (art. 13b ust. 1 w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 2 w zw. z art. 1 u.d.p.). Ale to wcale nie oznacza, że jeżeli pojazd zostanie zaparkowany na drodze publicznej, ale w miejscu nieprzeznaczonym do parkowania, to korzystający nie ma obowiązku uiszczenia opłaty za parkowanie. W takiej sytuacji korzystający dodatkowo naraża się na inny rodzaj odpowiedzialności, np. karnoadministracyjnej.
Natomiast drugi pogląd zabraniał stosowania opłat dodatkowych wobec nich. Uprawnienie w zakresie poboru przez gminę opłaty za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania dotyczy wyłącznie sytuacji pozostawienia pojazdu przez osobę korzystającą z drogi publicznej w miejscu do tego wyznaczonym w obszarze tej strefy. Założenie takie wyklucza automatycznie możliwość poboru opłaty za postój pojazdu samochodowego poza miejscem do tego wyznaczonym znajdującym się w obszarze strefy.
Oznaczenie pionowe ważniejsze
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów odjął uchwałę, zgodnie z którą opłaty mogą być pobierane tylko od kierowców, którzy zostawiają swoje samochody w strefie parkowania, w wyznaczonych do tego miejscach.
Według 7-osobowego składu płatne miejsca postojowe co do zasady powinny być wyznaczone znakami pionowymi i liniami poziomymi. Pionowe oznaczenie informuje o sposobie korzystania z drogi, co jest wystarczające do wyznaczenia płatnego miejsca postojowego. Natomiast namalowanie na chodniku czy asfalcie linii poziomych nie jest wystarczające, by takie opłaty pobierać.
NSA podkreślił: " miejsca płatnego postoju wyznaczone w strefie płatnego parkowania to, co do zasady, miejsca podwójnie oznakowane: znakami pionowymi D–18 i znakami poziomymi typu P-18. Niemniej jednak to znaki pionowe informują o sposobie korzystania z drogi i dlatego tym znakom, co trzeba podkreślić, należałoby przypisać rolę decydującą w wyznaczeniu miejsca płatnego postoju. Uzasadniałoby to stwierdzenie, że miejsca postoju oznakowane w strefie płatnego parkowania wyłącznie znakiem poziomym nie spełniają wymagania miejsca wyznaczonego w rozumieniu art. 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych".
Sygnatura akt II GPS 2/17, uchwała 7 sędziów NSA z 9 października 2017 r.