Właściciel działki połozonej na terenie Wrocławia Wiesław T. wystąpił do Samorządowego Kolegium Odwoławczego o uchylenie decyzji prezydenta miasta. Decyzja ta ustalała jednorazową opłatę  planistyczną (od wzrostu wartości nieruchomości) w związku ze zmianą przeznaczenia gruntu z rolnego na teren pod zabudowę mieszkaniową, usługowa i drogową.  Była to suma prawie trzykrotnie wyższa od wartości działki.

Nietrafna interpretacja
Skarżący powołał się na źle zinterpretowaną ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ustawa ta stanowi, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30 proc. wzrostu wartości nieruchomości (art.36 ust.4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, której wartość wzrosła w związku z uchwaleniem lub zmianą planu miejscowego, przed jej zbyciem może żądać od wójta, burmistrza albo prezydenta miasta ustalenia, w drodze decyzji, wysokości opłaty (art.37 ust.7).

SKO i WSA: cena w dniu sprzedaży
SKO nie uwzględniło argumentów Wiesława T., w związku z tym zaskarżył on decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżący wniósł o unieważnienie decyzji określającej opłatę. Twierdził on, że wartość działki powinno się szacować na dzień sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego, a nie na dzień wyceny gruntu. WSA oddalił skargę, twierdząc, że nie w orzecznictwie jasności co do właściwej daty wyceny nieruchomości, w sytuacji, gdy właściciel chce działkę sprzedać. Uznał, że nie można stwierdzić nieważności decyzji (art.154 i 155 kpa). W rezultacie Wiesław T. skierował skargę kasacyjną do NSA, w której zarzucił błędne zastosowanie prawa materialnego i procesowego.

NSA: data sporządzenia planu
NSA w wyroku z 20 sierpnia br. uchylił orzeczenie WSA.  Zdaniem NSA opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ustala się dla nieruchomości, które w planie zostały przeznaczone na cele inwestycyjne. Część działki Wiesława T. była przeznaczona pod drogę publiczną, dlatego jednorazową opłatę planistyczną należało określić na dzień uchwalenia planu miejscowego, a nie na dzień wyceny – powiedziała w uzasadnieniu wyroku sędzia sprawozdawca Wanda Zielińska Baran. - Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie przewiduje uwzględniania cen rynkowych przy określaniu wartości nieruchomości  - dodała. Określa jedynie  opłaty przed  zbyciem nieruchomości, których wartość wzrosła w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania.
Sygnatura akt II OSK 829/ 12, wyrok z 20 sierpnia 2013 r.