Senat sprawował pieczę nad Polonią od 1989 r., ale w 2012 r. pieniądze z budżetu na współpracę z Polakami za granicą przekazano Ministerstwu Spraw Zagranicznych.
Obecnie środki powróciły do dyspozycji Senatu; w tegorocznej ustawie budżetowej przekazano do dyspozycji Senatu 60,5 mln zł na opiekę nad Polonią. W 2016 r. mają być wydawane zgodnie z wynikami rozpisanego przez MSZ konkursu, od 2017 r. ma nimi zarządzać Senat.
Celem noweli ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie - z inicjatywą której wystąpił Senat - jest jasne sformułowanie w przepisach, że to Senat opiekuje się Polonią i współpracuje w tym względzie z organizacjami pożytku publicznego.
Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie stanowi, że jednym z zadań publicznych realizowanych przez organizacje pozarządowe jest pomoc Polonii i Polakom za granicą. Dlatego właśnie zaproponowano, żeby zapis o opiece Senatu nad Polonią został wprowadzony do tej ustawy.
Zgodnie z nowelą, opiekę nad Polonią i Polakami za granicą Senat ma realizować poprzez współpracę m.in. z organizacjami pozarządowymi.
Współpraca ta będzie polegać na zlecaniu przez Senat realizacji zadań publicznych finansowanych z części budżetu państwa dotyczącej Kancelarii Senatu. Senat będzie mógł powierzyć wykonanie konkretnego zadania albo wesprzeć realizację danego zadania i udzielić dotacji finansowej.
Ponadto w nowelizacji dołączono do katalogu zadań publicznych realizowanych przez organizacje pozarządowe, również działalność na rzecz weteranów misji prowadzonych poza granicami państwa, także weteranów poszkodowanych w czasie takich działań. (PAP)