Zgodnie z opublikowaną w Dzienniku Ustaw nr 191, poz. 1135. nowelizacją, sąd będzie mógł odmówić wykonania nakazu europejskiego wydanego w celu wykonania kary albo środka polegającego na pozbawieniu wolności, jeśli orzeczenie zapadło pod nieobecność osoby ściganej, chyba że:
- osobę tę zawiadomiono o terminie i miejscu rozprawy, pouczając, że jej niestawiennictwo nie będzie stanowić przeszkody dla wydania orzeczenia albo miała ona obrońcę, który był obecny na rozprawie,
- pomimo tego, że osobie ściganej doręczono odpis orzeczenia oraz pouczono ją o prawie do złożenia wniosku o przeprowadzenie z jej udziałem nowego postępowania sądowego w tej samej sprawie, osoba ta nie złożyła takiego wniosku albo oświadczyła, że nie kwestionuje orzeczenia,
- organ, który wydał nakaz europejski, zapewnił, że niezwłocznie po przekazaniu osoby ściganej zostanie jej doręczony odpis orzeczenia wraz z pouczeniem o prawie do złożenia wniosku o przeprowadzenie z jej udziałem nowego postępowania sądowego w tej samej sprawie.
Nieobecność oskarżonego na rozprawie będzie mogła stanowić także - w określonych warunkach - powód do odmowy wykonania wydanego w innym państwie członkowskim UE orzeczenia kary o charakterze pieniężnym lub orzeczenia przepadku korzyści majątkowej.
W k.p.k. pojawi się także przepis umożliwiający wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania w sytuacji, gdy oskarżony nie uzyskał informacji o wyznaczonym terminie i miejscu rozprawy i nie został pouczony o możliwości wydania orzeczenia pod jego nieobecność, jak również, gdy nie doręczono mu orzeczenia wraz z pouczeniem o sposobie jego zaskarżenia, pomimo takiego obowiązku.
Dzięki nowelizacji, sankcjonowany karnie obowiązek denuncjacji (art. 240 k.k.) nie będzie już obejmował przestępstwa handlu ludźmi. Zmiana ta powinna ułatwić działanie organizacjom pozarządowym udzielającym pomocy ofiarom tego przestępstwa.
Ponadto w k.k. pojawi się nowe przestępstwo rozpowszechniania lub prezentowania treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym, w zamiarze, aby takie przestępstwo zostało popełnione. Za takie działania będzie groziła kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Powyższe zmiany są efektem wdrażania do porządku krajowego następujących regulacji unijnych:
- decyzji ramowej Rady 2009/299/WSiSW z 26 lutego 2009 r. zmieniającej decyzje ramowe 2002/584/WSiSW, 2005/214/WSiSW, 2006/783/WSiSW, 2008/909/WSiSW oraz 2008/947/WSiSW i tym samym wzmacniającej prawa procesowe osób oraz ułatwiającej stosowanie zasady wzajemnego uznawania do orzeczeń wydanych pod nieobecność danej osoby na rozprawie;
- decyzji ramowej Rady 2008/919/WSiSW z 28 listopada 2008 r. zmieniającej decyzję ramową 2002/475/WSiSW w sprawie zwalczania terroryzmu;
- decyzji ramowej Rady 2008/913/WSiSW z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych.
Nowelizacja wejdzie w życie w dniu 14 listopada 2011 r.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line