Niebezpieczeństwa w umowach e-comerce

Ze względu na specyfikę umów elektronicznych interwencja ustawodawcy okazała się niezbędna nie tylko w procesie dochodzenia do konsensu oraz kształtowania treści stosunku prawnego ale także w ramach jego realizacji - twierdzi prof dr hab. Jacek Gołaczyński z Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. - W celu uniknięcia ryzyka ustawodawca zastrzegł, że umowa elektroniczna nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem świadczenia. Niebezpieczeństwem są również nieuczciwe postanowienia umowne tzw. klauzule abuzywne.

Z punktu widzenia teoretyczno prawnego  można zauważyć pewnego rodzaju podobieństwo zagadnień związanych z kształtowaniem przez ustawodawcę treści stosunku oraz wykonaniem umowy. Wszak wykonanie umowy niemal całkowicie zdeterminowane jest swoiście ukształtowanym lex contrakctus, na którego wpływ miały z jednej strony zamierzenia stron, z drugiej obowiązujące przepisy (wola ustawodawcy), ale także zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje (art. 65 kc). Jednak technika legislacyjna przyjęta przez krajowego ustawodawcę w ślad za legislatorem wspólnotowym pod pojęciem umowy zdaje się rozumieć raczej czynność prawną, aniżeli powstały na jej skutek stosunek prawny. Stąd uzasadnione wydaje się przyjęte rozróżnienie  - twierdzi prof. dr hab. Jacek Gołaczyński z Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, w książce "Konsument w Internecie" (na przykładzie umów zawieranych na odległość) w Aktualne tendencje w prawie konsumenckim pod red. Roberta  Stefanickiego,

Prof. Gołaczyński twierdzi, ze umowy na odległość rodzą większe niebezpieczeństwa niż umowy zawarte np. w lokalu przedsiębiorcy. W celu uniknięcia ryzyka ustawodawca zastrzegł, że umowa taka nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny Lu wynagrodzenia przed  otrzymaniem świadczenia. Niebezpieczeństwem są również nieuczciwe postanowienia umowne tzw. klauzule abuzywne. Za tego rodzaju nieuczciwe klauzule  rozumie się te , które nie zostały uzgodnione z klientem indywidualnie, jeśli kształtują jego prawa i obowiązki, rażąco naruszając jego interesy. 

Jeśli jednak cena czy wynagrodzenie zostały określone jednoznacznie, to  można je stosować. Za niewiążące należy uważać klauzule uznane przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konkurentów za niedozwolone i wpisane do rejestru klauzul abuzywnych (Art. 479 kpc). Obecnie w rejestrze tym można znaleźć kilka klauzul wyłącznie odnoszących Sie do sprzedaży na odległość –  tzw.e-comerce. Prof. Gołaczyński podaje konkretne przykłady: pod numerem 107 znajduje się klauzula, zgodnie z którą „Allegro, jego przedstawiciele oraz pracownicy są zwolnieni z wszelkiej odpowiedzialności wynikłej lub związanej jakąkolwiek aukcją”. Pod numerem  108 kolejna o  następującej treści: „Allegro nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne utrudnienia lub niemożność realizacji aukcji wynikające z przyczyn technicznych”.. Pod numerem 109 zaś znajduje się klauzula w brzmieniu: „Allegro nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne przypadkowe lub pomyłkowe usunięcie aukcji lub zawieszenia lub zamknięcia konta użytkownika”.

Następna konferencja na temat potencjalnych i rzeczywistych standardów ochrony prawnej konsumenta w ramach projektu: Potencjał naukowo-dydaktyczny Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego w służbie ochrony prawnej konsumenta, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego, odbędzie się w dniu 27 maja 2011 na Uniwersytecie Wrocławskim. Przedmiotem będzie wymiana myśli między ekspertami krajowej doktryny, przedstawicielami instytucji stosujących prawo, reprezentantami stowarzyszeń konsumenckich oraz kół biznesowych.