Nie tak łatwo ZUS umorzy zaległości

Obowiązkiem przedsiębiorcy jest terminowe i prawidłowe uiszczanie składek. Kiedy brakuje mu środków, aby się wywiązać z tej powinności, może wnioskować o raty lub odroczenie płatności. Tylko wyjątkowo może liczyć na umorzenie.

Umorzenie składek ubezpieczeniowych przez ZUS oznacza rezygnację z możliwości wyegzekwowania należności od tych, którzy są zobowiązani do ich uregulowania. Nie jest to rozwiązanie częste. Może nastąpić jedynie w określonych okolicznościach. Natomiast ocena, czy w danej sprawie istnieje podstawa do umorzenia, należy wyłącznie do ZUS. Orzekał o tym NSA w wyroku z 23 lutego 2010 r. (II GSK 431/09). Z kolei ZUS przy ustalonym stanie faktycznym nie ma obowiązku umorzenia zaległych składek. Wyjaśnił to WSA w Bydgoszczy w wyroku z 17 lutego 2010 r. (I SA/Bd 38/10). Zgodnie z przepisem art. 28 ust. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) całkowita nieściągalność wystąpi wtedy, gdy dłużnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty stanowiącej trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia, i jednocześnie brak jest następców prawnych oraz nie ma możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie. Całkowita nieściągalność zachodzi także wtedy, gdy sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika lub umorzył postępowanie upadłościowe z przyczyn, o których mowa w art. 13 i art. 361 pkt 1 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.). Sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. Ponadto brak całkowitej ściągalności obejmuje sytuacje, gdy nie nastąpiło zaspokojenie należności w zakończonym postępowaniu likwidacyjnym, a także te, gdy wysokość nieopłaconej składki nie przekracza kwoty kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym. Również przewlekła choroba zobowiązanego lub konieczność sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiająca zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności, uzasadnia umorzenie składek.

Źródło: Rzeczpospolita, 9 lipca 2010 r.