Nieruchomość nie należała do dłużnika, ale trafiła do jego wierzyciela - prokuratura kieruje skargę nadzwyczajną

Para przejęła działkę w wyniku zasiedzenia. Prawa do niej uzurpował sobie też wierzyciel byłej właścicielki i w wyniku decyzji jednego z sądów został wpisany do księgi wieczystej. Teraz skargę nadzwyczajną wnosi Prokurator Generalny, bo jego zdaniem doszło de facto do usankcjonowania sprzedaży nieruchomości nienależącej do dłużnika i pozbawienia własności prawowitych właścicieli ... za długi, za które nie odpowiadali.

Prokurator Generalny wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z 22 sierpnia 2019 r. w całości i wydanie orzeczenia co do istoty sprawy poprzez oddalenie apelacji powoda. 

Działka, której dotyczy skarga nadzwyczajna zajmowana była przez małżeństwo Małgorzatę i Aleksandra S. Małżonkowie nabyli nieruchomość z dniem 28 sierpnia 2009 r. przez zasiedzenie. Pierwotnie należała ona do Anny D. i to właśnie ta kobieta była dłużniczką Błażeja F.

Czytaj w LEX: Problematyka prawna instytucji zasiedzenia >

24-go sierpnia 2018 r. Błażej F. wystąpił on do Sądu Rejonowego w Żywcu o wpisanie siebie do księgi wieczystej nieruchomości w miejsce dotychczasowych właścicieli – Małgorzaty i Aleksandra S. Żądanie uzasadnił nabyciem nieruchomości w wyniku jej przysądzenia w postępowaniu licytacyjnym. Decyzja sądu o przysądzeniu zapadła 13 kwietnia 2015 r.

Zobacz procedurę w LEX: Wniesienie skargi nadzwyczajnej od orzeczenia sądu powszechnego w sprawie cywilnej >

Co ważniejsze - zasiedzenie czy przysądzenie własności?

Sąd Rejonowy w Żywcu rozpoznający wniosek ustalił postanowieniem z 30 stycznia 2018 r., że działka używana przez małżeństwo S. została wydzielona z większej działki oraz że małżonkowie są jej prawowitymi właścicielami poprzez zasiedzenie. W wyniku tego orzeczenia utworzono nową księgę wieczystą, w której Małgorzata i Aleksander S. zostali uwzględnieni jako właściciele nieruchomości.

Czytaj: Rząd chce przyspieszyć licytacje z nieruchomości - tryb online i terminy dla sądu>>

Na wniosek Błażeja F. sąd udzielił jednak zabezpieczenia roszczenia poprzez wpisanie w dziale nowej księgi wieczystej ostrzeżenia o toczącej się sprawie przeciwko małżeństwu S. o uzgodnienie treści księgi. Błażej F. odwołał od postanowienia sądu w kwestii uznania, że małżeństwo S. są właścicielami działki. Na skutek złożonego przez pozwanych zażalenia Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wniosek o udzielenie zabezpieczenia oddalił.

Zobacz procedurę w LEX: Wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym >

Sąd Rejonowy w Żywcu - 26 marca 2019 r. - uznał jednak, że przy niekwestionowanym stanie faktycznym, spór sprowadzał się w istocie do ustalenia, które z wydanych postanowień jest decydującym o stanie prawnym nieruchomości. Podniósł, że przystępując do licytacji Błażej F. był świadomy, że część działki objętej postępowaniem egzekucyjnym nie znajduje się już w posiadaniu dłużnika Anny D.

Nadto sąd nie podzielił argumentacji powoda, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące przysądzenia własności przewidują tak silną formę nabycia własności, że następuje ona w całkowitym oderwaniu od realiów dotyczących przedmiotu egzekucji. W ocenie sądu taka interpretacja tych przepisów oznaczałaby w praktyce, że wobec nieruchomości podlegających egzekucji nie działa przepis art. 172 kodeksu cywilnego dotyczący warunków zasiedzenia nieruchomości.

Zobacz procedurę w LEX: Postępowanie w sprawie z wniosku o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości >

Czytaj: Szykuje się furtka przy e-aktach komorniczych>>

Pierwszeństwo dla wierzyciela

Od postanowienia żywieckiego sądu Błażej F. wniósł apelację, w której zarzucił, że sąd naruszył przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące przysądzenia własności przez przyjęcie, że charakter pierwotnego nabycia nieruchomości w trybie art. 998-1003 k.p.c nie ma znaczenia wobec faktu uprzedniego zasiedzenia nieruchomości.

Zobacz procedurę w LEX: Przysądzenie własności nieruchomości bądź wygaśnięcie skutków przybicia >

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej wyrokiem z 22 sierpnia 2019 r. zdecydował o wpisaniu do księgi wieczystej właśnie jego jako właściciela nieruchomości. Uznał przedmiotową sprawę za nietypową z powodu dwóch tytułów własności, dokumentujących się z pierwotnego nabycia. Dał jednak pierwszeństwo tytułowi własności powoda, wskazując, iż tytuł prawny pozwanych (wpis do księgi wieczystej 19 lipca 2018 r.), stwierdzający zasiedzenie nieruchomości z dniem 28 sierpnia 2009 r., jest późniejszy w stosunku do tytułu prawnego powoda, a orzeczenie, na podstawie którego wszedł on w posiadanie ma charakter kształtujący.

Bez znaczenia – w ocenie sądu – była wiedza powoda, że część egzekwowanej działki nie jest we władaniu dłużnika, ale osób trzecich, gdyż nabycie licytacyjne oderwane jest od dobrej lub złej wiary.

Naruszenie prawa do własności

W skardze nadzwyczajnej Prokurator Generalny wskazał, że sąd poczynił błędne ustalenia faktyczne poprzez przyjęcie, że tytuł własności powoda do nieruchomości nabytej w drodze licytacji z 2015 r. ma pierwszeństwo przed tytułem własności pozwanych, pomimo, że pozwani nabyli nieruchomość poprzez zasiedzenie z dniem 28 sierpnia 2009 r. Od tego czasu nieruchomość ta nie była już własnością dłużniczki Błażeja F. – Anny D., a tym samym nie mogła ona ulec przysądzeniu na własność powoda-wierzyciela kobiety.

Zobacz procedurę w LEX: Sprzedaż nieruchomości w drodze licytacji publicznej >

- W efekcie końcowym postępowania sądowego doszło do wydania orzeczenia w odczuciu społecznym zupełnie niesprawiedliwego – które de facto sankcjonuje sprzedaż działki w drodze licytacji nienależącej do dłużnika i pozbawia własności prawowitych właścicieli za długi innej osoby, za które w żadnym stopniu nie odpowiadali i nie byli zobowiązani do ich spłaty - wskazał. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.