– To są fundamentalne sprawy dla Polski. Musimy zrobić wszystko, co w naszej mocy, aby przeprowadzić wszystkie reformy, które są niezbędne i których polscy obywatele oczekują, i tym samym przywrócić praworządność  – powiedział prof. Bodnar po posiedzeniu Rady. Dodał, że ten plan jest wyrazem naszego przywiązania do wartości europejskich, ale także do naszej Konstytucji. Jak wyjaśnił MS te działania są odpowiedzią na wniosek Komisji zgodnie z art. 7 ust. 1 TUE oraz na wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Jego realizacja ma doprowadzić do zakończenia wszczętej przeciwko Polsce procedury z art. 7 Traktatu o Unii Europejskiej.

– Plan przedstawiony przez ministra Bodnara to krok, który może doprowadzić do zakończenia procedury wobec Polski na podstawie art. 7, ale jest jeszcze dużo pracy do wykonania – powiedziała Věra Jourová, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej.

Czytaj: Dziewięć ustaw ma zreformować wymiar sprawiedliwości >>

Działania o charakterze legislacyjnym i pozalegislacyjnych

Plan przewiduje przeprowadzenie szeregu działań o charakterze legislacyjnym i pozalegislacyjnym, które będą realizowane z poszanowaniem wszystkich zasad wyrażonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, prawie Unii Europejskiej oraz zasadach płynących z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Główne punkty to Krajowa Rada Sądownictwa - aby wyeliminować wpływ polityków na skład Krajowej Rady Sądownictwa, minister sprawiedliwości przedstawił projekt nowelizacji ustawy, który wprowadza zasadę, że sędziowie członkowie KRS (15 z 25 członków) będą wybierani przez osoby równe rangą (innych sędziów) w powszechnym i tajnym głosowaniu. Wskazano przy tym projekt o KRS przyjęty przez Rada Ministrów 20 lutego 2024r.

Minister zapewnił, że w długoterminowej perspektywie przewidywana jest ogólna reforma KRS, związana m.in. z kwestią statusu nominacji sędziowskich dokonywanych z rekomendacji KRS w latach 2018-2023 - chodzi o tzw. neo-sędziów.

Kolejny to Trybunał Konstytucyjny. 31 stycznia 2024 roku Polska przekazała do TSUE stanowisko, w którym uznała zarzuty dotyczące nieprawidłowego składu Trybunału Konstytucyjnego oraz nieprawidłowości w wyborze jego Prezesa. W celu wyeliminowania tych nieprawidłowości - jak poinformowano - Polska planuje podjęcie uchwały Sejmu w sprawie statusu Trybunału Konstytucyjnego oraz wprowadzenie zmian do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.

Zmiany mają objąć Sąd Najwyższy. Jak wyjaśnia MS, w celu wzmocnienia niezależności Sądu Najwyższego Polska planuje wprowadzenie zmian w ustawie o Sądzie Najwyższym. Mają one dotyczyć przede wszystkim Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, która – zgodnie z orzecznictwem TSUE i ETPC – nie jest niezależnym sądem ustanowionym przez prawo. Planowane jest również wyeliminowanie z polskiego systemu prawnego instytucji skargi nadzwyczajnej, która została zakwestionowana przez wyroki pilotażowe ETPC w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce.

Z kolei jeśli chodzi o Prawo o ustroju sądów powszechnych, Ministerstwo Sprawiedliwości planuje przedstawienie projektów ustaw, zawierających przepisy wzmacniające gwarancje niezależności sądów oraz wprowadzających zasady delegowania sędziów, funkcjonowania samorządu sędziowskiego, powoływania prezesów sądów i działania rzeczników dyscyplinarnych sądów powszechnych.

Minister poinformował również, że polski rząd planuje rozdzielić funkcję prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości. Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło już podstawowe założenia ustawy w tej sprawie.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.