Do laski marszałkowskiej trafił projekt ustawy, autorstwa Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zmieniającej ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.). Zgodnie z założeniami projektu, rada gminy ma mieć obowiązek wystąpienia z wnioskiem o wydanie przez Radę Ministrów rozporządzenia o utworzeniu, połączeniu, podziale i zniesieniu gminy oraz ustaleniu jej granic, jeżeli z inicjatywy mieszkańców odbyło się rozstrzygające referendum w tej sprawie. Wydanie rozporządzenia w dalszym ciągu będzie wymagało (poza wnioskiem rady gminy) opinii rad gmin objętych wnioskiem (lub odpowiednich rad powiatów lub sejmików województw w przypadku zmiany granic gminy naruszającej ich granice) oraz opinii właściwego wojewody. Nie będzie wymagane przeprowadzanie konsultacji z mieszkańcami gmin.
Z inicjatywą przeprowadzenia referendum będzie mogła wystąpić, zgodnie z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 o referendum lokalnym (Dz. U. Nr 88, poz. 985 ze zm.) grupa co najmniej pięciu obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do rady gminy. Co ważne, możliwości tej pozbawione będą inne podmioty wymienione w art. 11 ust. 1 w/w ustawy: statutowa struktura terenowa partii politycznej działająca w danej jednostce samorządu terytorialnego oraz organizacja społeczna posiadająca osobowość prawną, której statutowym terenem działania jest co najmniej obszar danej jednostki samorządu terytorialnego.
Zgodnie z założeniami projektu, pytanie postawione w referendum winno określać szczegółowo proponowane zmiany w podziale terytorialnym państwa. Na wojewodzie spoczywać będzie obowiązek przekazania ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej informacji o publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym protokołu wyniku referendum.
Wydanie stosownego rozporządzenia przez Radę Ministrów ograniczone jest przez rozmiary mającej powstać gminy bądź jej dochodu na mieszkańca. Zgodnie z projektowanymi zmianami Rada Ministrów nie tworzy gminy w przypadku, gdy którakolwiek z powstałych gmin byłaby mniejsza od najmniejszej pod względem liczby mieszkańców gminy w Polsce, lub jej dochód na mieszkańca byłby najmniejszy w Polsce, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego ogłoszenie rozporządzenia.
Jak napisano w uzasadnieniu do projektu: „Wdrożenie w życie proponowanej regulacji nie powoduje dodatkowych skutków finansowych dla budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Środki niezbędne na realizację zadań związanych z organizacją i przeprowadzaniem referendów lokalnych są pokrywane z ich budżetów”.
Artykuł pochodzi z Serwisu Samorządowego www.lex.pl/samorzad