Elementem zmiany będzie nie tylko ustawa umożliwiająca obywatelom decyzję, czy przekazać 0,5 proc. podatku na wybrany kościół lub związek wyznaniowy, ale także umowy rządu z Kościołem Katolickim i wszystkimi innymi kościołami oraz związkami wyznaniowymi.
Takie ustalenia ogłosili na konferencji prasowej 30 października szef MAC minister Michał Boni i metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz.
- Idziemy drogą konkordatową, stąd prace nad umową między rządem RP a stroną kościelną reprezentowaną przez Episkopat umocowany przez Stolicę Apostolską – podkreślił kard Nycz. – Zapiszemy tam „relację do tego, co przestało i przestanie istnieć” i nowy 0,5-proc odpis, którego wysokość uważamy za rozwiązanie osiągnięte. Umowa jest integralną częścią całego rozwiązania.

Michał Boni podkreślił, że umowy takie jak z Kościołem Katolickim, będą zawierane ze wszystkimi kościołami, których relacje z państwem regulują osobne akty prawne, przygotowane zostanie też generalne porozumienie z wszystkimi innymi kościołami i związkami wyznaniowymi. – Jesteśmy gotowi na taką pracę – powiedział
Do rozstrzygnięcia pozostaje kilka kwestii: ubezpieczeń tych alumnów seminariów duchownych, którzy formalnie nie studiują na wydziałach teologicznych, do dyskusji pozostaje m.in. sposób ustalenia kwoty gwarantowanej kościołom i innym związkom wyznaniowym przez trzy lata okresu przejściowego, po którym działanie ustawy zostanie zanalizowane. Założenia są takie, że w tym czasie kościoły i inne związki wyznaniowe nie powinny otrzymywać z odpisu mniej niż otrzymywały z Funduszu Kościelnego. Wiadomo bowiem, że potrzeba czasu, by system zadziałał – tak jak to było w przypadku 1-proc. odpisu podatkowego na działalność organizacji pożytku publicznego.
- Ustalenie punktu wyjścia jest szczególnie ważne dla małych kościołów i innych związków wyznaniowych. Strona rządowa jest więc gotowa na analizę problemu – podkreślił min. Boni.
Kard. Nycz potwierdził, że wysokość odpisu – 0,5 proc. – jest ustalona. „Taka jest dziś sytuacja finansowa Polski. Od czegoś musimy zacząć” – powiedział.

Jak powiedział kard. Nycz, dla Kościoła Katolickiego jest ważne, by prace nad zmianą zakończyły się wiosną, bo wtedy będzie czas na promocję nowego rozwiązania. Dobre wzory można znaleźć w Hiszpanii, we Włoszech i na Węgrzech. Polegają one na łączeniu pracy ekspertów z docieraniem do ludzi przez sieć parafii.

Zakładamy, że odpis od podatku na rzecz Kościoła albo związku wyznaniowego można by zadeklarować już rozliczając podatek za 2014 r. – powiedział Michał Boni.

Prace nad zastąpieniem Funduszu Kościelnego obywatelskim odpisem trwają od wiosny 2012.  Projekt zakłada, że podatnicy decydowaliby o tym korzystając z prawa do przekazania 0,5-proc. podatku należnego na wybrany Kościół lub albo inny związek wyznaniowy. Jednocześnie z Funduszu Kościelnego zaprzestano by finansować składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne duchownych. Wiązałoby się to ze zniesieniem Funduszu Kościelnego, z którego budżet państwa przekazuje pieniądze na te składki.
W toku kilku rund rozmów z partnerami ze strony kościelnej ustalona została wysokość odpisu a także czas trwania okresu przejściowego, w czasie którego państwo gwarantuje kościołom i innym związkom wyznaniowym dotychczasową wysokość wpływów , niezależnie od realnej wysokości odpisów.
Latem odbyły się uzgodnienia międzyresortowe i społeczne konsultacje projektu, w których wziąć udział mógł każdy obywatel. Głos zabrało 63 obywateli, ich opinie można przeczytać na https://mamzdanie.org.pl/web/guest/konsultacje/-/message_boards/message/34283

– „Jest rzeczą naturalną, że w trakcie konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych projektów ustaw pojawiają się różne opinie na temat zaproponowanych rozwiązań. Konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe prowadzone w sposób transparentny i dostępny dla ogółu przyczyniają się do tworzenia lepszych projektów. Taka jest ich funkcja i dlatego jesteśmy wdzięczni za wszelkie uwagi” – podkreślił wtedy Michał Boni.  Po tych konsultacjach odbyła się kolejna runda rozmów z partnerami ze strony Kościoła Katolickiego. Jesteśmy także w przededniu spotkania z przedstawicielami innych kościołów i związków wyznaniowych

Celem projektu jest przekazanie w ręce obywateli decyzji, czy i jaki kościół lub inny związek wyznaniowy wspierać. Jak podkreśla Michał Boni, to ważna zmiana, bo łączy się z realnym poczuciem wspólnoty. Przenosi decyzję o finansowaniu z państwa na obywatela.