Samorząd wyznacza pełnomocników z urzędu? Skarb Państwa powinien zwrócić mu koszty

Sąd, gdy potrzebny jest pełnomocnik z urzędu w sprawie cywilnej, zwraca się o jego wyznaczenie do okręgowej rady adwokackiej lub radcowskiej. Ta nie tylko go wyznacza na podstawie prowadzonej przez siebie listy, ale też powiadamia - zarówno pełnomocnika, jak i sąd. Te działania z kolei wiążą się z konkretnymi kosztami. Do Senatu trafiła właśnie petycja, dotycząca samorządu adwokackiego, o zmiany obligujące Skarb Państwa do zwrotu tych środków.

 - Od lat tak jest, że pewne zadania publiczne samorząd wykonuje za darmo, niektóre ze zwrotem kosztów - przykładowo za organizację egzaminu adwokackiego jest ustawowo zapewniony zwrot kosztów, a w przypadku zadania polegającego na wyznaczaniu imiennym pełnomocników do świadczenia pomocy prawnej z urzędu, w postępowaniu cywilnym i sądowo-administracyjnym, koszty te nie są pokrywane. Przykładowo w Warszawie jest specjalny dział, który się tym zajmuje, wiąże się to z dużymi kosztami, nie wiadomo, dlaczego takiego zwrotu nie ma - mówi Prawo.pl autor petycji adwokat Robert Pogorzelski, Kancelaria Adwokacka Adwokat Robert Pogorzelski. 

Czytaj: Alimenty, sprawy spadkowe - są projekty zwiększające stawki dla radców i adwokatów>>

Co w petycji? 

Mecenas petycję skierował do Senatu. Wnosi w niej o wprowadzenie do Prawa o adwokaturze regulacji przewidującej dla izb adwokackich zwrot poniesionych kosztów za wykonywanie zadań publicznych określonych w art. 117[3] kodeksu postępowania cywilnego oraz w art. 253 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. 

Wskazane przepisy dotyczą wyznaczania adwokata lub radcy prawnego do spraw z urzędu. I tak, zgodnie z art. 117[3] o wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego sąd zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby radców prawnych. Następnie właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, wyznacza adwokata lub radcę prawnego niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie dwóch tygodni, zawiadamiając o tym sąd. W zawiadomieniu wskazuje imię i nazwisko wyznaczonego adwokata lub radcy prawnego oraz jego adres do doręczeń. Jeżeli strona we wniosku wskazała adwokata lub radcę prawnego, właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych, w miarę możliwości i w porozumieniu ze wskazanym adwokatem lub radcą prawnym, wyznaczy go do sprawy. 

- Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu pociąga dla izby adwokackiej konkretne koszty: konieczność zatrudnienia pracowników wyłącznie do tego zadania, koszt papieru, kopert, tonera oraz każdorazowej wysyłki trzech listów (do sądu, pełnomocnika oraz strony). Izby adwokackie są w większości finansowane przez składki szeregowych adwokatów, którzy już finansują wykonywanie zadań publicznych w ramach danin publicznych i woleliby, żeby ich pieniądze były przeznaczane tylko i wyłącznie na zadania własne ich izby - uzasadnia mec. Pogorzelski. 

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Postanowienie w przedmiocie ustanowienia pełnomocnika z urzędu > >

Pełnomocnik sam płaci za swoje wyznaczanie? 

Adwokat w rozmowie z Prawo.pl zwraca uwagę, że członkowie samorządu płacą składki, które są podwyższane z powodu m.in. wzrostu kosztów związanych z jego funkcjonowaniem. - A może gdyby przykładowo takie koszty były zwracane ze Skarbu Państwa, to wzrost byłby mniejszy. Nasze składki powinny być zresztą przeznaczane na działanie samorządu. Tymczasem mamy zaniżone stawki za świadczenie pomocy prawnej z urzędu, a de facto musimy w składkach opłacać wyznaczanie pełnomocników z urzędu w sprawach - dodaje mecenas. 

Jak zaznacza, Skarb Państwa powinien zwracać samorządom koszty związane z wyznaczaniem pełnomocników, a jeśli nie, to powinny się tym zająć, podobnie jak w przypadku spraw karnych, sądy.

Zobacz również inny wzór dokumentu w LEX: Zawiadomienie o zmianie pełnomocnika z urzędu > >

Burza w szklance wody? 

Przedstawiciele samorządów nieoficjalnie przyznają, że wewnętrzna dyskusja nad tym problemem i to w znacznie szerzej ujętym zakresie, trwa od dawna. Na szali jest jednak przyszłość samorządów. 

- Jesteśmy zawodami zaufania publicznego, mamy i pełnimy pewne funkcje publiczno-prawne i koszty tego powinny ponosić organy władzy publicznej. Obecnie państwo przerzuca koszty działalności publiczno-prawnej na naszych członków, którzy są zobowiązani do uczestnictwa w strukturach samorządu. Tak nie powinno być - mówi jeden z dziekanów. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.