Przypomnijmy, iż projekt został odrzucony przez Komitet Rady Ministrów z powodu braku środków w budżecie Państwa, co wzbudziło oburzenie wśród twórców systemu mającego zapewnić pomoc prawą najuboższym.

Planowany system pomocy prawnej dla najuboższych w swoim projekcie zakłada: szeroki dostęp do pomocy prawnej, przesądowy zindywidualizowany dostęp do pomocy prawnej, zastępstwo procesowe ( tzw. z urzędu). Terytorialnie miałoby powstać 16 punktów pomocy prawnej, po jednym w każdym województwie. Na poziomie powiatów miałyby funkcjonować centra pomocy rodzinie, a w większych miastach ośrodki pomocy społecznej. Zatrudnieni w nich urzędnicy udzielaliby informacji oraz kierowali interesantów do prawnika, gdy zajdzie potrzeba udzielenia porady, napisania pisma lub wystąpienia przed sądem albo organem administracji. Początkowo koszt utworzenia takiego systemu oszacowana na 28,4 mln zł, co okazało się poważnym błędem w obliczeniach.

Podczas konferencji kwestię finansowego błędu poruszył Krzysztof Więckiewicz- dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego, Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych, który przyznał, że zaproponowana kwota 28 mln na stworzenie systemu bezpłatnej pomocy jest zbyt niska i powinna być co najmniej dwukrotnie wyższa ( około 68 mln zł). Podkreślił również, iż „stworzenie bezpłatnej pomocy prawnej nie jest gwarancją jej dostępności. Ważne jest kształtowanie postaw obywateli, ich świadomości, stworzenie instytucji nie spłaszcza dystansu pomiędzy potrzebą a uzyskaniem pomocy przez instytucje.” W funkcjonowaniu systemu bezpłatnej pomocy prawnej bardzo istotnym elementem jest stworzenie narzędzi, które umożliwią sprawdzanie efektywności jego funkcjonowania, a to jak podkreśla Tomasz Schimanek- ekspert ds. organizacji pozarządowych „ jest bardzo trudne przy poradnictwie, które nie ma stałego źródła finansowania.”

Dodać należy, iż mimo ze projekt zakłada nieodpłatną pomoc prawną , taka pomoc nie będzie dostępna dla wszystkich. Dlaczego? Przyznawanie pomocy prawnej uzależnione będzie od kryterium dochodowego i majątkowego, pomoc prawną przyznawana będzie osobom, które spełniać będę warunki określone w ustawie w o pomocy społecznej i nie będą miały majątku pozwalającego na pokrycie kosztów pomocy prawnej. Postępowanie o przyznanie nieodpłatnej pomocy prawnej wszczynane będzie na wniosek osoby zainteresowanej, składany do powiatowego centrum pomocy, a do kompetencji starosty lub z jego upoważnienia kierownika centrum pomocy rodzinie, należeć będzie wydawanie decyzji w tej spawie, tzn. przyznania tego uprawnienia lub odmowy. Założenia takie budzą jednak poważne zastrzeżenie bo co z osobami, które chwilowo znajdują się w ciężkiej sytuacji materialnej i chciałby skorzystać z bezpłatnej pomocy prawnej, a ze względu na ich historię materialną nie spełniają wyżej wspomnianych kryteriów dochodowych?

Konieczność wprowadzenia ustawy o bezpłatnej pomocy prawnej i informacji prawnej została potwierdzona badaniami przeprowadzonymi przez Helsińską Fundację Praw Człowieka. Badania miały na celu określenie poziomu komunikacji sądów z obywatelami. Próbę stanowiło 39 losowo wybranych sądów powszechnych na teranie całego kraju ( co stanowi około 10% wszystkich sądów). Nawiązanie kontaktu z sądem przez osoby, które brały udział w badaniu realizowane były na 3 różne sposoby: za pomocą poczty elektronicznej, telefonicznie, osobiście w biurze obsługi interesantów, punkcie informacyjnym lub sekretarce.

Wnioski jakie płyną z badania nie są zadawalające, bowiem na wysłane zapytanie związane z tematyką prawną do badanych sądów nie odpowiedziało 57%, 15% nie miało w ogóle adresu e-mail, kolejne 28% udzieliło odpowiedzi na zadane pytanie w ciągu tygodnia. Ponadto w nadesłanych odpowiedziach w przypadku 14% osób, które brały udział w badaniu były zastrzeżenia co do zrozumiałości otrzymanej odpowiedzi z sądu. Ponadto biura obsługi interesantów lub punkty informacyjne znajdowały się w tylko 46% badanych sądów, co w znaczy sposób utrudnia dostęp do sądu. Co więcej 28% sądów nie jest przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, taka sama liczba sądów jest przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych.






.