Komisja Europejska zaproponowała nowe przepisy. Mają one zagwarantować, że każda osoba podejrzana lub oskarżona o przestępstwo otrzyma - w języku dla niej zrozumiałym - informacje o przysługujących jej prawach. Każdy aresztowany lub objęty postępowaniem europejskiego nakazu aresztowania będzie miał gwarancję informacji - otrzymania pisemnego pouczenia o podstawowych prawach, jakie mu przysługują w postępowaniu karnym. Państwa członkowskie mogą zdecydować o dokładnym brzmieniu pouczenia. Komisja proponuje model pouczenia w 22 językach UE. Jej ropozycja ma istotne znaczenie dla zwiększenia zaufania do europejskiego obszaru sprawiedliwości, w sytuacji, gdy coraz więcej Europejczyków podróżuje w Unii: 47% Niemców, 34% Brytyjczyków i 16% obywateli Włoch spędza wakacje w innych krajach UE. Zanim propozycja Komisji stanie się obowiązującym prawem musi zostać zatwierdzony przez Parlament Europejski i ministrów sprawiedliwości UE.

- Każdy z nas widział, jak w serialach telewizyjnych policjanci odczytują oskarżonym ich prawa. To dobrze wygląda w telewizji, ale także spełnia bardzo ważną rolę: stwarza oskarżonemu możliwość poznania i dochodzenia przysługujących mu praw. Daje mu także przekonanie, że bez względu na to, gdzie znajdzie się w Europie, sprawiedliwości stanie się zadość  – stwierdziła wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. Według Reding nikt nie może w pełni korzystać ze swoich praw do obrony, o ile nie wie, co te prawa obejmują. Znajomość przysługujących oskarżonemu praw i informacja o zarzutach to podstawy rzetelnego procesu. Kontakt z prawem może napawać lękiem i nie można oczekiwać od nikogo, kto nie zna swoich praw procesowych, aby domagał się ich poszanowania od władz. Wniosek Komisji ma w związku z tym zagwarantować, że każdy, w każdym zakątku UE, pozna przysługujące mu prawa.

W UE co roku prowadzonych jest ponad 8 milionów postępowań karnych. Obecnie dostęp obywateli do odpowiednich informacji o przysługujących im prawach w przypadku aresztowania i postawienia zarzutów kryminalnych nie jest jednakowy w państwach UE. Ma to miejsce, mimo że wszystkie 27 państw członkowskich UE zobowiązało się do zagwarantowania prawa do rzetelnego procesu zapisanego w europejskiej konwencji praw człowieka. W niektórych państwach członkowskich podejrzani otrzymują tylko informacje ustne o przysługujących im prawach procesowych, a w innych informacje na piśmie mają charakter techniczny, są skomplikowane i przekazywane wyłącznie na żądanie.

Wniosek Komisji, jeżeli zostanie przyjęty przez Parlament Europejski i ministrów sprawiedliwości UE, pozwoli uniknąć pomyłek sądowych i ograniczyć liczbę odwołań. Władze prowadzące postępowanie w danej sprawie będą musiały zadbać o to, by oskarżeni otrzymali informacje o przysługujących im prawach. W przypadku aresztowania takie informacje będą przekazywane na piśmie w postaci pouczenia o prawach, napisanego prostym, codziennym językiem. Każdy podejrzany otrzyma je zaraz po aresztowaniu, bez względu na to, czy o nie poprosi. W razie potrzeby otrzyma także tłumaczenie.