Tomasz R. zwrócił się do Okręgowej Izby Radców Prawnych w Rzeszowie o przesłanie mu skanów zarzutów przedstawionych Annie C., byłej radcy prawnej, w sprawie dyscyplinarnej, protokołów rozpraw oraz wyroków w tej sprawie wraz z uzasadnieniem. Dziekan Izby odmówił realizacji wniosku wskazując, że Anna C. nie jest już osobą pełniącą funkcję publiczną.
Informacja publiczna nie służy zaspokajaniu ciekawości gawiedzi
W tej sytuacji Tomasz R. wniósł skargę na bezczynność organu do Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. Sąd skargę oddalił. Wyjaśnił, że jego zdaniem żądane we wniosku dokumenty nie stanowią informacji publicznej. Podkreślił, że zwracając się o udostępnienie informacji publicznej, skarżący wskazał sygnaturę sprawy dyscyplinarnej i imię i nazwisko byłego radcy prawnego, którego ta sprawa dotyczyła. W ten sposób wykazał swój subiektywny, a nie publiczny interes w udostępnieniu informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznej nie może być natomiast nadużywana i wykorzystywana w czysto indywidualnych sprawach. O ile zatem niespersonalizowana informacja o rozstrzygnięciach zapadłych w postępowaniu dyscyplinarnym, jak i informacja o sposobie wykonywania władzy dyscyplinarnej, w tym przypadku przez organy samorządu radcowskiego - są informacją publiczną, to informacja o skonkretyzowanym i zindywidualizowanym rezultacie wykonywania tej władzy, już nie. Oczywistym też było dla sądu, że były radca prawny nie jest osobą pełniącą funkcje publiczne w rozumieniu art. 5 ust. 2 u.d.i.p., a tym samym informacje z postępowania dyscyplinarnego, które go dotyczyły, również z tego punktu widzenia, nie są informacją publiczną. Sąd zarzucił też skarżącemu, iż jego wniosek dotyczył akt w ogólności, a nie poszczególnych dokumentów, a tylko taki wniosek mógłby zostać ewentualnie zrealizowany.
Zobacz w LEX: Badanie przesłanek odmowy udostępnienia informacji publicznej - postępowanie krok po kroku >
W tamtej dacie nadal była radcą prawnym
W skardze kasacyjnej, Tomasz R. przekonywał Naczelny Sąd Administracyjny, iż wniosek nie dotyczył udostępnienia dokumentów odnośnie aktualnego życia osobistego byłego radcy prawnego, lecz prawomocnie zakończonego postępowania dyscyplinarnego osoby wpisanej wówczas na listę radców prawnych i w związku z czynnościami oraz wykonywanymi funkcjami publicznymi. Zarzucił też sądowi I instancji, że narzucił mu obowiązek spełnienia przesłanki pozaustawowej tj. wykazanie interesu prawnego bądź faktycznego w uzyskaniu informacji publicznej.
NSA uznał zarzuty skargi za zasadne, stwierdził pozostawanie przez organ w bezczynności w realizacji wniosku oraz zobowiązał OIRP w Rzeszowie do rozpoznania wniosku, zgodnie z przedstawioną wykładnią.
Zobacz omówienie orzeczenia w LEX: II SAB/Rz 67/21; Wniosek o udostępnienie informacji o przebiegu i wyniku postępowania dyscyplinarnego konkretnej osoby >
Wyjaśnił, że samorząd radców prawnych realizuje zadania publiczne, poprzez m.in. udzielanie pomocy prawnej oraz współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa, a sposób w jaki te działania wykonuje ma charakter publiczny. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych w Rzeszowie jest zatem podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej będącej w jego posiadaniu. Ponadto, zawód radcy prawnego jako zaliczany do kategorii zawodów zaufania publicznego oznacza, że konkretna osoba go wykonująca musi liczyć się z możliwością podlegania kontroli społecznej w trybie dostępu do informacji publicznej w zakresie ewentualnej poniesionej odpowiedzialności dyscyplinarnej w związku z wykonywaniem tego zawodu. Tym samym żądana przez skarżącego informacja, jako wiedza na temat konkretnego radcy prawnego w zakresie faktu i okoliczności prowadzonego postępowania dyscyplinarnego - jest informacją publiczną. Co ważne, skarżącemu nie chodziło o ogólną informację o mechanizmach prowadzonych postępowań dyscyplinarnych, ale właśnie o konkretne postępowanie dyscyplinarne.
Czytaj w LEX: Formy zakończenia postępowania o udostępnienie informacji publicznej >
Ponadto, prawdą jest, że zgodnie z art. 5 ust. 2 u.d.i.p., prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na m.in. prywatność osoby fizycznej, jednak ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobie mającej związek z pełnieniem funkcji publicznej. Nie można także ograniczać dostępu do informacji o sprawach rozstrzyganych w postępowaniu przed organami państwa, w szczególności w postępowaniu administracyjnym, karnym lub cywilnym, ze względu na ochronę interesu strony, jeżeli postępowanie dotyczy władz publicznych lub innych podmiotów wykonujących zadania publiczne albo osób pełniących funkcje publiczne - w zakresie tych zadań lub funkcji. Tymczasem - jak wskazał sam sąd pierwszej instancji - orzeczenia dyscyplinarne dotyczące radców prawnych, dotyczą spraw publicznych w rozumieniu art. 1 ust. 1 u.d.i.p. i mają taki sam walor jak orzeczenia innych organów administracji publicznej czy wyroki sądów. Jednocześnie fakt, że na dzień składania wniosku o udostępnienie informacji publicznej Anna C. nie wykonywała już zawodu radcy prawnego, nie ma wpływu na obowiązek rozpoznania przez organ tego wniosku, bowiem żądana w nim informacja publiczna dotyczyła okresu, kiedy bezsprzecznie zawód ten jeszcze wykonywała.
Czytaj w LEX: Ochrona danych osobowych w informacji publicznej >
Wnioskodawca żądał dokumentacji, nie całych akt
Błędna była także ocena treści samego wniosku. Skarżący domagał się udostępnienia: skanu zarzutów przedstawionych w sprawie dyscyplinarnej, skanów protokołów wszystkich rozpraw w tej sprawie oraz wyroków sądu dyscyplinarnego pierwszej i drugiej instancji, wraz z uzasadnieniem, po anonimizacji danych wrażliwych. Nie można zatem przyjąć, iż wnioskował o udostępnienie mu akt sprawy, które jako całość tworzą zbiór materiałów, a więc że domagał się w istocie nie udostępnienia informacji publicznej, lecz dostępu do tego zbioru. Spośród żądanych dokumentów, charakteru informacji publicznej nie będą jednak miały wnioskowane przez skarżącego protokoły rozpraw odbytych w sprawie dyscyplinarnej. NSA podkreślił, że dostęp do orzeczeń, wydanych w trakcie postępowania dyscyplinarnego w pełni realizuje zadania związane z kontrolą społeczną wynikającą ze szczególnego rodzaju zadań realizowanych przez zawód radcy prawnego. Natomiast w protokołach z rozprawy dyscyplinarnej znajdują się m.in. zapisy zeznań świadków czy wyjaśnień obwinionego, zawierające informacje, które udostępnione, nawet po uniemożliwieniu zapoznania się wnioskodawcy z danymi osobowymi, mogą zagrozić naruszeniem praw różnych osób do ochrony ich godności, prawa do prywatności i dobrego imienia. Ich zanonimizowanie może nie ochronić podmiotów biorących udział w postępowaniu, także w charakterze świadków, przed ujawnieniem informacji podlegających ochronie. Dlatego nie można im przypisać waloru informacji publicznej.
Wyrok NSA z 12 marca 2024 r., sygn. akt III OSK 47/22
Cena promocyjna: 47.2 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 41.3 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.