W tej sprawie wystosowali pismo do wiceministra sprawiedliwości Arkadiusz Myrchy. Przypomnijmy, żew ustawie budżetowej na 2024 r. przewidziano podwyżki - także dla asystentów, sięgające 20 proc. Problem w tym, że w przypadku niektórych z nich okazały się zbyt wysokie aby zmieścić się w górnej granicy przewidzianej przez obowiązujące rozporządzenie ministra sprawiedliwości.

Czytaj: Wynagrodzenia asystentów prokuratorów wzrosną o 20 proc. >>

 

Co proponuje ministerstwo?

Obecnie wysokość wynagrodzenia zasadniczego asystentów i starszych asystentów prokuratorów określona została w przedziale od 4300 zł do 6500 zł, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2023 r. w sprawie wynagrodzenia zasadniczego asystentów i starszych asystentów prokuratorów. Wynagrodzenie różnicowane jest w zależności od szczebla jednostki organizacyjnej prokuratury, w której zatrudnieni są asystenci oraz starsi asystenci prokuratorów. Ponadto, zróżnicowano również wynagrodzenia zasadnicze asystentów i starszych asystentów prokuratorów biorąc pod uwagę wymogi niezbędne do objęcia każdego z tych stanowisk.

Ministerstwo w uzasadnieniu projektu zmiany przyznało, że przy obecnie określonej dolnej i górnej granicy wynagrodzenia zasadniczego asystentów i starszych asystentów prokuratorów nie byłoby możliwe podwyższenie przedstawicielom ww. grupy zawodowej wynagrodzenia w pełnej wysokości. - Konieczne jest zatem ustalenie wyższej dolnej oraz górnej granicy zasadniczego wynagrodzenia - wskazano uzasadniając projekt zmian.

Co to oznacza w praktyce? Zmiana przewidzianych przedziałów płacowych miałaby polegać na podwyższeniu dolnej granicy wynagrodzeń zasadniczych do wysokości odpowiednio 5 000, 5 200, 5 400 i 5 600 zł, a granicy górnej do wysokości 8 000 zł. - Zmiana będzie miała zastosowanie do wynagrodzenia zasadniczego asystentów i starszych asystentów prokuratorów od 1 stycznia 2024 r., co wynika z potrzeby zapewnienia stosowania regulacji wprowadzonych ustawą budżetową, obowiązujących z mocą od 1 stycznia 2024 r., jak również zagwarantowania, wynikających z nich praw pracowniczych przedmiotowej grupy zawodowej - wskazano.

Analogiczne rozwiązanie ma również zawierać projekt rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie wynagrodzenia zasadniczego asystentów sędziów, tym samym projekt służy ujednoliceniu stawek wynagrodzenia pomiędzy asystentami i starszymi asystentami prokuratorów, a asystentami sędziów.

Sprawdź w LEX: Czy zatrudnionemu asystentowi prokuratora można wyrazić zgodę na prowadzenie działalności gospodarczej? >

 

Pauperyzacja zawodu asystenta

Związkowcy w swoim piśmie wskazują m.in., że instytucja asystenta prokuratora została wprowadzona ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, tworząc w prokuraturze nową kategorię samodzielnych pracowników o charakterze merytorycznym, wspierających bezpośrednio pion orzeczniczy. Przypominają również, że na podstawie pierwszej regulacji ustalającej wynagrodzenie asystentów prokuratora, tj. rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 16 stycznia 2008 r., minimalne wynagrodzenie asystenta prokuratora zatrudnionego w prokuraturze rejonowej wynosiło 2.370 zł, co stanowiło 88,07 proc. ówczesnego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym (dalej jako „przeciętne wynagrodzenie”). Kolejnym rozporządzeniem ministra sprawiedliwości z dnia 23 lipca 2008 r. zmieniono minimalny próg wynagrodzenia zasadniczego asystentów prokuratora w prokuraturze rejonowej - wyniósł 2.575 zł, co stanowiło 95,69 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Kolejnym rozporządzeniem - z 7 kwietnia 2023 r. ustalono minimalny próg wynagrodzenia zasadniczego asystentów prokuratora w prokuraturze rejonowej w kwocie 4.300 zł, co stanowiło tylko 67,76 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

- Powyższa analiza wskazuje, że intencją ustawodawcy było wprowadzenie do struktury prokuratury wykwalifikowanej, odpowiednio wynagradzanej kadry, tj. na poziomie zbliżającym się do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (w odniesieniu do asystentów zatrudnionych w prokuraturze rejonowej). Odejście od tych standardów nastąpiło po zaniechaniu waloryzacji wynagrodzenia asystentów w 2009 r., proporcjonalnie do rosnącego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. O ile standardem było utrzymywanie minimalnego wynagrodzenia zasadniczego asystenta prokuratura w prokuraturze rejonowej średnio na poziomie 91,55 proc. przeciętnego wynagrodzenia (średnia wyliczona na podstawie trzech pierwszych rozporządzeń regulujących wysokość wynagrodzeń asystenckich), o tyle proponowana w procedowanym projekcie wysokość minimalnego progu wynagrodzenia zasadniczego asystenta prokuratora zatrudnionego w prokuraturze rejonowej na poziomie 5 tys. zł odpowiadającym 69,88 proc. przeciętnego wynagrodzenia jest nie do przyjęcia, w szczególności wobec oczekiwania, że zawód ten będzie atrakcyjny i będzie przyciągał najlepszych kandydatów - wskazano.

Dodano, że ogólny wzrost płac w gospodarce narodowej powoduje, że proponowane dolne granice wynagrodzenia asystentów nie będą dłużej konkurencyjne na rynku pracy, co siłą rzeczy doprowadzi nie tylko do utraty potencjalnych kandydatów z najlepszym przygotowaniem merytorycznym, ale i odpływu najbardziej wykwalifikowanej kadry do innych zawodów.

 

Asystent siłą prokuratora

Związek dodaje, że zadań asystentów prokuratorów należy nie tylko sporządzanie projektów decyzji merytorycznych i innych pism o charakterze procesowym, ale także samodzielne wykonywanie czynności procesowych, takich jak: oględziny, przesłuchania świadków, zatrzymania rzeczy, przeszukania oraz eksperymenty procesowe, co pozwala na rozsądny podział zadań pomiędzy prokuratorów i asystentów, wpływający znacząco na usprawnienie przebiegu nadzorowanych postępowań.

- Należy w tym miejscu podnieść, że niezwykle wysoka skuteczność w ściganiu przez prokuraturę w ostatnich latach przestępstw skarbowych, a w szczególności tych dotyczących wyłudzeń zwrotu podatku od towarów i usług, była możliwa nie tylko dzięki utworzeniu wyspecjalizowanych w tym zakresie komórek organizacyjnych i wdrożeniu odpowiedniej koordynacji, ale także, a być może przede wszystkim, dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu kadr, w tym kadry asystenckiej - zaznaczono w piśmie do wiceministra.

Dodano, że zachwianie stabilnością zatrudnienia asystentów w jednostkach organizacyjnych prokuratury, wywołane obniżeniem atrakcyjności tego zawodu pod względem płacowym może negatywnie wpłynąć na sprawność nadzorowanych postępowań, których celem jest przecież nie tylko pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności karnej, ale także odzyskanie nienależnie uzyskanych korzyści majątkowych, co przyczynia się istotnie do zabezpieczenia interesów majątkowych Skarbu Państwa i stabilności wpływów do budżetu, umożliwiając tym samym finansowanie zadań publicznych.

 

Od 6550 zł do 10 000 zł

Dlatego związkowcy apelują by dolna granica wynagrodzenia zasadniczego asystenta prokuratora w prokuraturze rejonowej wynosiła co najmniej 6.550 zł, co stanowiłoby 91,55 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

- W konsekwencji podwyższeniu powinny również ulec dolne granice wynagrodzenia zasadniczego asystentów prokuratorów zatrudnionych w innych jednostkach organizacyjnych, jak również starszych asystentów prokuratorów. Odnosząc się z kolei do górnej granicy wynagrodzenia zasadniczego asystentów i starszych asystentów prokuratorów, przewidzianej w przedmiotowym projekcie na poziomie 8 000 zł, winna ona ulec podwyższeniu, przy czym kwota 10 000 zł wydaje się być na chwilę obecną najbardziej adekwatna. Z jednej strony, kwota ta będzie uwzględniać składnik wynagrodzenia w postaci dodatku stażowego, a ponadto będzie przy tym możliwe przyznanie wyższego wynagrodzenia zasadniczego asystentom posiadającym dodatkowe kwalifikacje niezbędne do sprawnego i efektywnego wykonywania zawodu asystenta prokuratora - dodano.

Zaznaczono, że już teraz w jednostkach organizacyjnych prokuratury zatrudnionych jest wielu asystentów prokuratorów, którzy posiadają dodatkowe kwalifikacje, chociażby w postaci tytułu naukowego doktora nauk prawnych, zdanego egzaminu prokuratorskiego, adwokackiego lub radcowskiego, potwierdzających wysokie kwalifikacje zawodowe z zakresu prawa, dodatkowego tytułu zawodowego w zakresie wyższych studiów innych niż prawo, znajomości niekiedy nawet kilku języków obcych, wieloletniego doświadczenia w komórkach dochodzeniowo-śledczych organów prowadzących postępowanie przygotowawcze lub innych kwalifikacji i umiejętności pozwalających na wykonywanie obowiązków asystenta na wyższym poziomie, co stanowi uzasadnioną podstawę do podwyższenia wynagrodzenia zasadniczego.

Czytaj też w LEX: Usprawnienie i przyspieszenie postępowania karnego w wyniku nowelizacji KPK z 7 lipca 2023 r. > 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.