20 września 2013 r. został przyjęty projekt ustawy o prawach konsumentów, który implementuje do polskiego prawa postanowienia dyrektywy unijnej 2011/83 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie praw konsumentów. Mimo, że obecnie projekt jest na etapie uzgodnień, prawo unijne wymaga, aby przepisy krajowe transponujące dyrektywę zostały przyjęte do 13 grudnia 2013 r., a weszły w życie najpóźniej z dniem 13 czerwca 2014 r. Ponieważ to pierwsze od wielu lat tak poważne wyzwanie dla przedsiębiorców, w szczególności tych prowadzących sklepy internetowe, powinni oni jak najszybciej przeanalizować zasady swojej działalności i pomyśleć nad wprowadzeniem koniecznych zmian, których wbrew pozorom będzie całkiem sporo.

Dyrektywa 2011/83 w sprawie praw konsumentów jest jedną z najnowszych inicjatyw unijnych w obszarze prawa konsumenckiego. Wprowadza ona zasadnicze zmiany w europejskim prawie konsumenckim, które przełożą się na modyfikacje polskich przepisów:

· uchyla dyrektywę 85/577 w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa oraz dyrektywę 97/7 w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość;

· zmienia dyrektywę 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz dyrektywę 99/44 w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji (dyrektywa o sprzedaży konsumenckiej).  Ponadto, dyrektywa oparta jest na metodzie harmonizacji zupełnej, dlatego jej postanowienia powinny być w większości dokładnie odwzorowane w prawie krajowym.

Zmiany w prawie polskim

Projekt ustawy o prawach konsumentów dotyczy w głównej mierze obowiązków przedsiębiorców w zakresie sprzedaży „na odległość”. Jednakże nowe przepisy mają nie tylko zastąpić ustawę o ochronie niektórych praw konsumentów, ale także znowelizować przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące odpowiedzialności za jakość rzeczy sprzedanej. W konsekwencji przepisy o sprzedaży konsumenckiej zostaną przeniesione do Kodeksu cywilnego i zintegrowane z przepisami o rękojmi i gwarancji, natomiast ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej zostanie uchylona.

Zmiany dla sklepów internetowych

Przedsiębiorcy będą musieli dostosować strony internetowe sklepów oraz regulaminy do nowych wymogów, z których najważniejsze uwzględniają:

· zwiększenie zakresu informacji przedkontraktowej, której przedsiębiorca obowiązany jest udzielić konsumentowi. Projekt ustawy przewiduje poszerzony katalog 21 rodzajów informacji, które mają zostać przekazane w sposób jasny i zrozumiały (obecnie jest to zaledwie 11 rodzajów informacji);

· klienci dokonujący zakupów on-line nie będą musieli ponosić kosztów dodatkowych, jeżeli nie zostaną o nich odpowiednio poinformowani przed złożeniem zamówienia;

· przedsiębiorca będzie musiał zapewnić, aby konsument w momencie składania zamówienia wyraźnie przyjął do wiadomości, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. W konsekwencji przycisk służący do składnia zamówienia musi być oznaczony w czytelny sposób np. przy użyciu słów „zamówienie z obowiązkiem zapłaty”;

· wydłużenie terminu na odstąpienie od umowy (tzw. cooling off period) z 10 do 14 dni, z możliwością skorzystania z formularza odstąpienia, który ma dostarczyć przedsiębiorca.

Dr Aleksandra Kunkiel-Kryńska