Czy Polska ogranicza dostęp do rynku usług notarialnych?

Zdaniem Komisji Europejskiej obowiązujący w naszym kraju wymóg obywatelstwa polskiego w odniesieniu do notariuszy jest sprzeczny z traktatową zasadą swobody przedsiębiorczości (art. 43 Traktatu zakładającego Wspólnotę Europejską). Dotychczas wymóg obywatelstwa w notariacie zniosły: Estonia, Hiszpania, Włochy, Portugalia i Holandia.

Zdaniem Komisji Europejskiej obowiązujący w naszym kraju wymóg obywatelstwa polskiego w odniesieniu do notariuszy jest sprzeczny z traktatową zasadą swobody przedsiębiorczości (art. 43 Traktatu zakładającego Wspólnotę Europejską). Nie uzasadnia go także - zdaniem Komisji - odstępstwo zawarte w art. 45 traktatu -stosowane do działalności związanej z wykonywaniem władzy publicznej.

Według Komisji zawód notariusza nie wiąże się z tego typu funkcją, ponieważ notariusz nie może narzucić decyzji sprzecznej z wolą stron sprawy, nad którą pracuje. A skoro nie podejmuje decyzji, nie może być w jego przypadku mowy o wykonywaniu władzy publicznej - czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej. Stanowisko w sprawie wymogu obywatelstwa w odniesieniu do notariuszy podtrzymały: Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia i Węgry. Wszystkie te kraje dostały opinię Komisji w tej sprawie. Natomiast przeciwko Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Luksemburgowi i Niemcom, Komisja postanowiła wnieść już skargę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Dotychczas wymóg obywatelstwa zniosły: Estonia, Hiszpania, Włochy, Portugalia i Holandia. Zdaniem Komisji Europejskiej zniesienie wymogu obywatelstwa nie oznacza zmiany statusu notariuszy, zwłaszcza w kontekście czynności prawnych zastrzeżonych dla tego zawodu. Samo postępowanie w sprawie naruszenia przepisów nie ma też wpływu na kompetencje państw członkowskich w zakresie regulowania zawodu notariusza ani podejmowania decyzji gwarantujących jakość usług notariuszy. - Wymóg obywatelstwa nie jest jedynym sposobem sprawdzenia kwalifikacji przyszłego notariusza. Odpowiedni poziom umiejętności można zapewnić chociażby poprzez zastosowanie dyrektywy 89/48 w sprawie ogólnego systemu uznawania dyplomów, która pozwala sprawdzić wymagany poziom wiedzy w zakresie prawa krajowego na podstawie testu umiejętności (lub stażu adaptacyjnego). Z tym, że brak przeniesienia przepisów tej dyrektywy do przepisĂłw krajowych stanowi drugi zarzut postawiony Polsce i pozostałym siedmiu krajom stosującym wymóg obywatelstwa - czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej.