W dniu 22 lipca 2010 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o zatrudnieniu socjalnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 152, poz. 1020, dalej jako nowelizacja). Celem wprowadzonych zmian jest dostosowanie Centrów Integracji Społecznej oraz Zakładów Aktywności Zawodowej – dotychczas działających jako gospodarstwa pomocnicze – do obecnie obowiązujących przepisów, w związku ze zniesieniem formy organizacyjnej gospodarstwa pomocniczego. Ustawodawca uznał, że likwidacja Centrów oraz Zakładów jest niecelowa ze względu na istotną rolę, jaką pełnią we włączaniu do społeczeństwa osób dotychczas zepchniętych na margines.

Zmiany wprowadzone w ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym (Dz. U. Nr 122, poz. 1143 ze zm., dalej jako u.z.s.) pozwalają na tworzenie Centrów Integracji Społecznej przez jednostki samorządu terytorialnego w formie jednostki budżetowej albo samorządowego zakładu budżetowego. Rozszerzono tu katalog podmiotów samorządowych mogących tworzyć Centra; do tej pory mogły to robić jedynie gminy. Z chwilą wejścia w życie zmian możliwość taką uzyskają również powiaty, co ma znaczenie dla wielu gmin wiejskich, które ze względu na ograniczone środki finansowe nie mogły pozwoli sobie na tego rodzaju wydatki. Ustawodawca przewidział również możliwość tworzenia i prowadzenia Centrów przez organizacje pozarządowe (znowelizowany art. 3 u.z.s.). Ponadto znowelizowany art. 9 u.z.s. wprowadza przez Centra możliwość prowadzenia działalności gospodarczej jako statutowej działalności odpłatnej pożytku publicznego w rozumieniu przepisów o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Nowelizacja wprowadza w art. 4 przepisy dotyczące już istniejących Centrów Integracji Społecznej. Gminy je prowadzące mogą przekształcić w jednostkę budżetową, samorządowy zakład budżetowy bądź przekazać do prowadzenia organizacji pozarządowej.

Sytuacja Zakładów Aktywności Zawodowej uregulowana jest art. 3 nowelizacji, który uchyla art. 97 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.; dalej jako przepisy wprowadzające) i wprowadza art. 97a. Zgodnie z nowymi przepisami gminy mogą przekształcić Zakłady w samorządowy zakład budżetowy albo przekazać jego prowadzenie organizacji pozarządowej, której statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. Nowopowstały podmiot przejmuje wszystkie składniki majątkowe oraz należności i zobowiązania dotychczasowego zakładu. Ponadto w terminie 14 dni od przekształcenia bądź przekazania prowadzenia zakładu organizacji pozarządowej, podmiot, który prowadzi zakład występuje występuje do wojewody o wydanie decyzji o przyznaniu temu zakładowi statusu zakładu aktywności zawodowej z dniem przekształcenia lub przekazania prowadzenia tego zakładu.

Należy również zwrócić uwagę na ust. 5 art. 97a przepisów wprowadzających, zgodnie z którym w przypadku nieprzekształcenia zakładu aktywności zawodowej w samorządowy zakład budżetowy lub nieprzekazania prowadzenia zakładu aktywności zawodowej w terminie do dnia 31 grudnia 2010 r., lub nieuzyskania statusu zakładu aktywności zawodowej przez podmiot, który przekształcił lub przejął prowadzenie zakładu aktywności zawodowej, kwota stanowiąca wartość mienia zakładu aktywności zawodowej sfinansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi, oraz niewykorzystane środki Funduszu, środki przekazane na tworzenie lub działanie zakładu aktywności zawodowej i środki znajdujące się na rachunku zakładowego funduszu aktywności podlegają przekazaniu na rachunek tego Funduszu w terminie do dnia 30 września 2011 r.

Nowelizacja wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 4 września 2010 r.

Artykuł pochodzi z Serwisu Samorządowego www.lex.pl/samorzad