Celnik podróżuje tylko Inter Regio

Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego rozporządzenie dotyczące świadczenia socjalnego funkcjonariuszy celnych. Dotyczy ono przejazdu, raz w roku, pociągiem na koszt urzędu. Świadczenie przysługuje wyłącznie, gdy podróżuje się pociągiem Inter Regio.

Celem świadczenia socjalnego określonego przepisem § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 lutego 2010 r. w sprawie świadczeń socjalnych funkcjonariuszy celnych i członków ich rodzin jest sfinansowanie raz w roku przejazdu kolejowego funkcjonariuszom celnym (emerytom, rencistom) i członkom ich rodzin do jednej z wybranych przez siebie miejscowości w kraju i z powrotem.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów został wydany z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego. Art. 135 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej uprawniał Radę Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, podmiotów uprawnionych do wypłaty świadczeń socjalnych, rodzaju i zakresu tych świadczeń, sposobu ich obliczania i wysokości, terminu rozliczeń oraz wypłaty. Rząd uwzględniać przy tym powinien prawidłowości wypłacanych świadczeń oraz warunków korzystania z tych świadczeń.

W wykonaniu tego upoważnienia Rada Ministrów określiła w § 3 ust. 1 rozporządzenia rodzaj świadczenia nadając mu postać przejazdu raz w roku w klasie drugiej pociągu. Jednakże rząd nie poprzestał na tym, gdyż wskazał również, iż musi to być przejazd realizowany w pociągach Inter Regio, a więc w istocie musi to być przejazd realizowany przez ściśle określonego przewoźnika, tj. Przewozy Regionalne sp. z o. o. W tej części - w ocenie Rzecznika – rząd nie posiadał jednak upoważnienia ustawowego.

Ponadto w ocenie Rzecznika - § 3 ust. 1 rozporządzenia różnicuje osoby korzystające z usług kolei, przyjmując jako kryterium zróżnicowania to, z usług jakiego przewoźnika kolejowego korzysta osoba ubiegająca się o świadczenie. W efekcie więc osoba, która dokonała przejazdu w klasie drugiej pociągu innego niż pociąg Inter Regio nie posiada prawa do świadczenia określonego w rozporządzeniu.

Co więcej wskazanie w zaskarżonym przepisie konkretnego przewoźnika, którego usługi uprawniają do uzyskania świadczenia socjalnego stanowi niczym nieuzasadnioną dyskryminację innych przewoźników kolejowych funkcjonujących na rynku pasażerskich przewozów kolejowych. Prawodawca powinien zaś przez wzgląd na zasadę równości w sposób równy taktować nie tylko beneficjentów świadczenia socjalnego, ale także wszystkie podmioty gospodarcze świadczące kolejowe usługi.

Przedstawione uwagi - w ocenie Rzecznika - w dostateczny sposób uzasadniają zarzut, że § 3 ust. 1 rozporządzenia jest niezgodny z art. 32 i 92 Konstytucji RP.