Prawnicy, którzy uważają, że szybko rozwijająca się gospodarka oraz coraz większa liczba przyjmowanych przepisów polskich i unijnych zmusi przedsiębiorców do zatrudnienia prawnika, są w błędzie. Aż 97 proc. wszystkich firm, które do tej pory nie zdecydowały się na skorzystanie z usług prawnika, odpowiedziało, że w ciągu najbliższych 12 miesięcy nie zamierza tego robić.

Pogląd polskiego społeczeństwa, że korzystanie z usług prawników jest kosztowne, może sugerować, że przedsiębiorcy nie zatrudniają prawników, gdyż ich na to nie stać. Nie jest to jednak prawdą, gdyż jedynie 17 proc. spośród firm, które nie zatrudniają prawnika, odpowiedziało, że przyczyną tego jest brak środków finansowych. Jednocześnie na tę przyczynę braku działu prawnego wskazał porównywalny odsetek małych i dużych firm. Jak pokazały wyniki sondażu, najczęstszą przyczyną braku działu prawnego w firmie jest zbyt mała liczba spraw, które wymagają porady prawnej. Aż 71 proc. zapytanych przedsiębiorców wskazało, że gdyby zdecydowało się na zatrudnienie prawnika, to w praktyce nie miałby się on czym zajmować. Tego typu odpowiedzi najczęściej pojawiały się wśród przedstawicieli małych firm. Pocieszać może fakt, że zdaniem aż 1/5 wszystkich firm zatrudnienie prawnika nie jest konieczne, bowiem pozostali pracownicy tak dobrze znają się na prawie, że są w stanie rozwiązać pojawiające się problemy prawne.

Przypomnijmy. W dniach 8-26 lutego 2008 r. został przeprowadzony przez PBS sondaż na zlecenie Gazety Prawnej i Wolters Kluwer na temat obsługi prawnej w polskich firmach. Ankieterzy zwrócili się do 500 małych, średnich i dużych firm z pytaniem, czy zatrudniają w swojej firmie prawnika lub posiadają dział prawny, a jeśli tak, to z jakimi kwalifikacjami jest to prawnik i jak duża część dochodów firmy wydawana jest na obsługę prawną. Firmy, które nie posiadają w swoich strukturach działu prawnego, zapytano, czy spotykają się z problemami prawnymi, a jeśli tak, to kto je rozwiązuje.

OPINIA:

PIOTR RÓŻAŃSKI
dyrektor finansowy Wolters Kluwer Polska

Wyniki sondażu na temat obsługi prawnej w firmach, przeprowadzonego wśród właścicieli i zarządzających małymi, średnimi i dużymi przedsiębiorstwami, są uzupełnieniem do obrazu rynku usług prawnych, jaki mamy dzięki badaniu WK Index, które prowadzimy od dwóch lat na grupie partnerów kancelarii prawnych. Rynek ten zgodnie z ostatnimi wynikami WK Index (koniec 2007) wykazuje silne tendencje rozwojowe, ze stałym wzrostem popytu na pracowników. Sytuacja prawników w firmach zgodnie z obecnym sondażem przedstawia się inaczej. Obecne badanie pokazuje, iż większość, bo aż 74 proc. polskich firm nie zatrudnia prawników, a w najbliższych 12 miesiącach 98 proc. firm nie planuje zatrudnienia dodatkowych osób. Podstawą takiego stanu rzeczy w ocenie respondentów jest znikoma ilość spraw wymagających obsługi prawnej. Poza tym w większości firm kwestiami prawnymi zajmują się osobiście osoby zarządzające, a często sprawy o charakterze prawnym trafiają do działów księgowości. Niewątpliwie na taki wynik ma wpływ struktura wielkości firm na rynku polskim, gdzie większość stanowią firmy małe (od 10 do 49 pracowników) często zarządzane przez właścicieli. W tej grupie aż 78 proc. nie zatrudnia prawników, a dział prawny posiada tylko 8 proc.