"Jest bardzo niepokojące, że polski rząd, który dobrowolnie zgodził się przestrzegać standardów praw człowieka zakazujących tortur i nieludzkiego traktowania, nie może się zdobyć na to, by powiedzieć coś znaczącego w sytuacji, gdy ciążą na nim tak poważne oskarżenia" - zaznaczyła przedstawicielka AI.
"Z punktu widzenia przestrzegania praw człowieka takie milczenie (polskich władz - PAP) jest głęboko niepokojące. Opinia publiczna o śledztwie wie bardzo mało" - dodała.
Cernusakova wypowiadała się z okazji opublikowania w piątek dorocznego raportu AI na temat przestrzegania praw człowieka na świecie. W rozdziale dotyczącym Polski raport rekapituluje postępy wszczętego w sierpniu 2008 roku śledztwa w sprawie domniemanego tajnego ośrodka CIA w Starych Kiejkutach na Mazurach.
Za najważniejsze wydarzenia raport uznaje potwierdzenie przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej i Straż Graniczną, że na pobliskim lotnisku w Szymanach lądowały samoloty wyczarterowane przez CIA.
W 2010 roku ujawniono, że oficjalny rejestr lotów w Szymanach potwierdza, iż w 2003 roku co najmniej sześć razy lądowały tam samoloty, "powiązane z CIA". Inne doniesienia (m.in. raport ONZ) sugerowały, że w latach 2003-2005 w Kiejkutach przetrzymywano ośmiu podejrzanych o terroryzm więźniów, a polskie władze powołały zespół agentów podporządkowanych Amerykanom i tylko przed nimi odpowiedzialnych.
AI przypomina w raporcie, że dwaj domniemani terroryści więzieni w Guantanamo, Abd al-Nashiri oraz Abu Zubajda, twierdzą, iż byli torturowani w Polsce w latach 2002-03 i mają w polskim śledztwie status pokrzywdzonego; nie oznacza to przyznania, że faktycznie są pokrzywdzonymi.
"Nie chcę spekulować na temat powodów oficjalnej ciszy wokół śledztwa prokuratury apelacyjnej w Warszawie. Faktem jest, że polski rząd wcześnie przyjął standardy praw człowieka i powinien ich przestrzegać" - wskazała Cernusakova.
"Praktyczna trudność polega na tym, że mamy do czynienia z dokumentami tajnymi, których ujawnienie, lub choćby nawet samo przyznanie, że istnieją, wymaga nie tylko zgody prokuratury, lecz także decyzji na wysokim szczeblu politycznym" - wyjaśnia.
W lutym Prokuratura Generalna RP przedłużyła do sierpnia śledztwo w sprawie tajnych więzień CIA. To już siódme takie przedłużenie.
Raport AI odnotowuje uchwalenie przez Sejm ustawy antydyskryminacyjnej, trudności, na które napotykają kobiety w dostępie do klinik aborcyjnych, dwa przypadki nadmiernego użycia siły przez funkcjonariuszy policji, z których jeden doprowadził do śmierci 36-letniego Nigeryjczyka na praskim targowisku oraz zamknięcie ośrodka dla uchodźców w Łomży w listopadzie 2010 roku.
Dokument zauważa, iż Komisja Praw Człowieka ONZ także uwypukliła w swym raporcie ustawodawstwo ograniczające aborcję w Polsce i wzrost uprzedzeń wobec gejów.
W kwestii ustawodawstwa antydyskryminacyjnego Cernusakova zauważa, że przyjęcie ustawy jest tylko pierwszym niezbędnym krokiem. Władze muszą dopilnować, by ustawa ta była szeroko znana i stosowana, jeśli ma pełnić zakładaną rolę prewencyjną. W tym zakresie AI będzie monitorować działania polskich władz.(PAP)