Jak wyjaśniał minister edukacji Dariusz Piontkowski, szczegóły na temat finansowania podwyżek dla nauczycieli znane będą po przejściu zmian w Karcie Nauczyciela przez cały proces legislacyjny w parlamencie - obecnie ustawą zajmować będzie się Senat.
Zmiany w Karcie Nauczyciela w skróconym trybie>>
Szybka ścieżka legislacji
- Będzie to albo projekt w trybie szybkiej ścieżki legislacyjnej, tak jak było z projektem tzw. ustawy maturalnej, albo będzie to projekt poselski. Decyzja zapadnie w tym tygodniu - zapowiadała Anna Zalewska, poprzednia minister edukacji przed tym jak projekt trafił do Sejmu. Wybrano formę projektu poselskiego, omijając dzięki temu przepisy przewidujące szczególne wymogi dla rządowych inicjatyw - przede wszystkim zaś konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe.
Sprawdź w LEX: Od kiedy należy płacić za urlop nauczycielom w związku ze zmianą daty zakończenia roku szkolnego? >
- Termin przyjęcia ustawy warunkuje termin wydania rozporządzenia w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia nauczycieli, a to rozporządzenie powinno być podpisane pod koniec lipca, żeby samorządy mogły dostać zwiększone środki na podwyżki dla nauczycieli i uchwalić nowe regulaminy wynagradzania tak, by podwyżki zostały wypłacone we wrześniu. Mamy w zasadzie tylko półtora miesiąca – tłumaczyła Anna Zalewska.
Problem z pieniędzmi
Nie do końca wiadomo, jak finansowane będą podwyżki dla nauczycieli. Początkowo MEN zapewniało, że nie będzie z tym problemu, bo pieniądze na ten cel znajdą się w budżecie państwa. Teraz nie jest to już takie pewne.
Sprawdź w LEX: Czy uczeń, który ma 36% obecności na przedmiocie oraz 2 oceny niedostateczne może być nieklasyfikowany? >
- Ze względu na skuteczność działania aparatu podatkowego, część środków na podwyżki dla nauczycieli będzie przekazanych z budżetu państwa - zapewnił w poniedziałek premier Mateusz Morawiecki. Wszystko ponad tę część sfinansują natomiast samorządy, które według resortu edukacji dostają wystarczające pieniądze na pokrycie wydatków na oświatę.
Cena promocyjna: 24.38 zł
|Cena regularna: 32.5 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Coraz mniej na pokrycie kosztów edukacji
Inne zdanie na ten temat mają natomiast samorządowcy, którzy w raporcie dotyczącym finansowania edukacji wyliczyli, że w miastach na prawach powiatu luka finansowa w 2018 roku wyniosła ponad 9 mld zł, w gminach wiejskich - 4,6 mld zł, w gminach miejsko-wiejskich - 4,35 mld, w gminach miejskich - 3,1 mld, a w powiatach - prawie miliard złotych. Największe miasta zdecydowały się nawet na pozew zbiorowy, żądając zwrotu kosztów reformy edukacji.
Przygotowane przez samorządy wezwanie do zapłaty opiewa na kwotę: 103 366 305,85 zł. Jak tłumaczył prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, to jedynie wierzchołek góry lodowej, wydatki są dużo wyższe, wezwanie dotyczy jedynie tych poniesionych na infrastrukturę w 2017 r.
Lakoniczne zapisy o finansowaniu
Fakt, że rząd zastosował wybieg z wniesieniem ustawy jako projekt poselski nie oznacza wcale, że nie powinien określić skutków finansowych wprowadzenia zmian. W uzasadnieniu autorzy projektu piszą, że "dodatkowy skutek finansowy podwyższenia od 1 września 2019 r. wynagrodzeń nauczycieli zatrudnionych w szkołach i placówkach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego będzie uwzględniony m. in. w zwiększonej kwocie części oświatowej subwencji ogólnej na 2019 r. ". Nie precyzują jednak kwot ani wpływu na budżety samorządów. W przypadku określenia minimalnego dodatku za wychowawstwo autorzy podkreślają natomiast, że zmiana w ogóle nie pociąga za sobą żadnych skutków finansowych.
- Poselskie projekty nie muszą mieć pełnej Oceny Skutków Regulacji, ale zgodnie z art. 34 pkt 2 Regulaminu Sejmu do projektu każdej ustawy, także wnoszonego przez posłów dołącza się uzasadnienie, które powinno między innymi "przedstawiać przewidywane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne oraz wskazywać źródła finansowania, jeżeli projekt ustawy pociąga za sobą obciążenie budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego" - mówi Prawo.pl Grażyna Kopińska, ekspertka Fundacji Batorego - Posłowie nie mają takich możliwości jak rząd, by dokładnie to wyliczyć, ale w uzasadnieniu projektu powinni przynajmniej oszacować, jakie koszty poniesie budżet państwa, a jakie samorządy. Brak takich zapisów to naruszenie zasady poprawnej legislacji - dodaje.
Sprawdź w LEX: Czy opieka nad chorym dzieckiem powyżej miesiąca wydłuża staż na wyższy stopień awansu zawodowego? >
Wskazuje przy tym, że bardzo trudno byłoby podważyć tak uchwalone przepisy - trzeba byłoby bowiem wystąpić do Trybunału Konstytucyjnego, zaskarżając tryb, a taka sprawa potrwa lata. Tymczasem ustawa już będzie obowiązywać, więc skutki mogą być nieodwracalne.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.