- Nauczyciele szkół resortowych i w części organów prowadzących mają właściwe rozliczenie godzin ponadwymiarowych, w innych nauczyciele są pozbawieni dni ustawowo wolnych od pracy - punktuje Związek Nauczycielstwa Polskiego. Chce, by Karta Nauczyciela jednolicie przesądzała, że nauczyciele dostaną wynagrodzenie w takiej sytuacji. Ale nie tylko.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe również w dniu wolnym od zajęć, ale tylko częściowe>>
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
Jak wynika z art. 35 Karty Nauczyciela, w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych, zgodnie z posiadaną specjalnością, których liczba nie może przekroczyć 1/4 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przydzielenie nauczycielowi większej liczby godzin ponadwymiarowych może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym 1/2 tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć. Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczycieli za pracę w dniu wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych >
Zgodnie z treścią art. 30 ust. 6 pkt 2 Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego, uwzględniając przewidywaną strukturę zatrudnienia, określa dla nauczycieli poszczególnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu, szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw - jest to stawka osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Regulamin organizacji doraźnych zastępstw za nieobecnych nauczycieli >
Problem z nieobecnościami
Problem pojawia się, gdy nauczyciela nie ma w pracy i nie zrealizuje godzin, a jednocześnie jest to obecność usprawiedliwiona (jest chory albo pojechał na wycieczkę na polecenie dyrektora szkoły).
- Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią - wyjaśnia Agnieszka Kosiarz, specjalistka od prawa oświatowego. - Zatem skoro nauczyciel nie zrealizował godzin ponadwymiarowych w danym miesiącu, to brak jest podstaw prawnych do wypłacenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Karta Nauczyciela nie reguluje natomiast kwestii związanych z wyliczaniem wynagrodzenia nauczyciela za godziny ponadwymiarowe oraz wliczania liczby tych godzin w przypadkach szczególnych. Zazwyczaj dla ustalenia wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w środku tygodnia - za podstawę ustalenia liczby godzin ponadwymiarowych przyjmuje się tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć pomniejszony o jedną piątą tego wymiaru za każdy dzień usprawiedliwionej nieobecności w pracy lub dzień ustawowo wolny od pracy. Dotyczy to okresu, kiedy nauczyciel przebywał na zwolnieniu lekarskim i pracował w danym miesiącu - wskazuje.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie i ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy nauczycieli i dyrektorów przedszkoli >
Trzeba to uregulować
Tak też na tę kwestię patrzy resort edukacji - w odpowiedzi na jedną z ostatnich interpelacji poselskich wskazuje, że w świetle aktualnego orzecznictwa nauczyciel jest uprawniony do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe faktycznie zrealizowane. - Nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Każdą przyczynę niezrealizowania godzin ponadwymiarowych należy zatem rozpatrywać odrębnie, czy istnieje podstawa prawna do wypłaty wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe z tej przyczyny - podkreśla. Przywołuje tez uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 29 marca 1989 r., III PZP 53/88, zgodnie z którą zamieszczenie w planie organizacyjnym szkoły godzin ponadwymiarowych przypadających w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w dniach wolnych od pracy i w okresach przerw w pracy szkoły ustalonych w przepisach o organizacji roku szkolnego, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne lub wychowawcze, nie uprawnia do wynagrodzenia przewidzianego w art. 35 ust. 4 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela za nieodbyte godziny ponadwymiarowe.
Konieczność indywidualnej oceny faktycznie prowadzi do zróżnicowania sytuacji nauczycieli, stąd postulat Związku Nauczycielstwa Polskiego. W kwestii godzin ponadwymiarowych związkowcy chcą również doprecyzowania stawki . - Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe winny być wypłacane według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatków; za wysługę lat oraz trudne i uciążliwe warunki pracy lub jak w przypadku godzin nadliczbowych płatne ze zwyżką - wskazują związkowcy.
Polecamy szkolenie online: Godziny ponadwymiarowe w oświacie >
Coraz więcej orzeczeń, konieczny dodatek za trudne warunki
Związkowcy zwracają uwagę również na inny problem - warunki pracy nauczycieli z roku na rok ulegają pogorszeniu, a nie znajduje to odzwierciedlenia w dodatkach dla pedagogów. Do przedszkoli i szkół wkracza niż demograficzny, ale zwiększa się liczba dzieci z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego i liczba dzieci z opiniami poradni psychologiczno-pedagogicznych, z uwagi na uczniów z Ukrainy zwiększa się też limit uczniów w oddziałach - wskazują związkowcy. Wyliczają, że w tej chwili 71,6 proc. dzieci z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego uczęszcza do szkół masowych, bywa że w jednym liczącym 28 uczniów oddziale jest 9 dzieci z orzeczeniem, troje w trakcie diagnozy, kilkoro z opiniami nie ma nauczyciela współorganizującego kształcenie (braki kadrowe – wakaty).
- Praca w takim oddziale jest wyczerpująca, nie są to ani właściwe warunki pracy nauczycieli, ani właściwe warunki nauki uczniów, niemożliwa jest indywidualizacja nauczania, a tym bardziej praca wychowawcza. (…). Jest pilna potrzeba rozwiązania tego problemu. Dodatek za trudne i uciążliwe warunki pracy winien być przyznawany nauczycielom pracującym w określonych warunkach, bez względu na rodzaj placówki, w której są zatrudnieni - podkreślają związkowcy.
Sprawdź też w LEX:
Czy pracę ponad pełen etat nauczyciela rozlicza się w ramach godzin ponadwymiarowych? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.