Sprawozdawczość z wykonania zadań finansowych
Antoni Jeżowski
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły”, numer 12/2010
Zapraszamy również do zadawania pytań w debacie internetowejna temat "Finanse szkolne pod rządami nowej ustawy". Pytania, które wpłynądo 25 stycznia, mają szansę na odpowiedź w czasie debaty... . Głównymi tematami będą m. In: dostosowanie pracy szkół do nowych przepisów, obsługa finansowa szkół, odpowiedzialność dyrektora. Więcej na Forum Dyrektora Szkoły.

Wrezultacie właściwym działaniem wydaje się ignorowanie – to wpis, który pojawił się nie tak dawno na forum dyskusyjnym dyrektorów szkół jako głos wpoważnej dyskusji nad poważnym zagadnieniem. Uświadomił mi on, jak część dyrektorów traktuje obowiązujące prawo. Jeśli nie rozumiem albo nie bardzo wiem, dlaczego tak postanowiono, to (ale chyba nie zostrożności, araczej lekceważenia organów państwa) udam, że nie zauważyłem, by coś takiego zaistniało – za przywołanym wpisem kryje się właśnie taka postawa. Czy można ją nazwać postawą strusia? Pewnie tak. Nie ma jednak potrzeby chować głowę wpiasek. Prawo nie gryzie, wystarczy je zrozumieć. Dziś służę Państwu pomocą winterpretacji przepisów dotyczących sprawozdawczości zwykonania zadań finansowych.
S
prawa wydaje mi się ważna, tym bardziej że od kilku miesięcy obowiązuje wtym zakresie nowe prawo – rozporządzenie Ministra Finansów z3.02.2010 r. wsprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz. U. Nr 20, poz. 103). Nowe rozporządzenie nie tylko zmieniło formalną stronę niektórych sprawozdań, ale wprowadziło nowe lub zrezygnowało zdotychczasowych formularzy.
Zdelegacji zawartej wustawie z27.08.2009 r. ofinansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm., dalej: u.f.p.) wynika, że Minister Finansów ustala szczególne zasady rachunkowości dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST), jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, które dotyczą m.in. ewidencji wykonania budżetu, ewidencji wykonania budżetu wukładzie zadaniowym, ewidencji aktywów trwałych stanowiących własność Skarbu Państwa lub JST, wyceny poszczególnych składników aktywów ipasywów, sporządzania sprawozdań finansowych, oraz wskazuje odbiorców tych sprawozdań.
Cele sprawozdawczości budżetowej
Sprawozdawczość budżetowa to usystematyzowany zbiór sprawozdań finansowych, sporządzanych cyklicznie iwedług jednolitych zasad, które dostarczają danych niezbędnych do zarządzania finansami publicznymi. Jest konieczna, gdyż sprawne igospodarne działanie tego sektora zależy od permanentnej iwnikliwej kontroli, zwłaszcza że dysponuje on środkami publicznymi. Informacja sprawozdawcza płynie wsektorze publicznym wkierunku odwrotnym niż środki na wydatki – amianowicie od jednostek „liniowych”, realizujących wydatki publiczne, do organu zarządzającego wykonaniem budżetu. Umożliwia to zestawianie zbiorczych sprawozdań zwykonania całego budżetu bez konieczności weryfikacji iagregowania przez jedną instytucję wszystkich sprawozdań jednostkowych.
Sprawozdania budżetowe sporządza się wkilku celach. Jednym znich jest dostarczanie danych owykonaniu dochodów iwydatków oraz przychodów irozchodów. Powinno to wynikać zpoprawnie prowadzonych ksiąg rachunkowych zuwzględnieniem zasad klasyfikacji budżetowej. Jednocześnie sprawozdawczość stanowi ważny element systemu kontroli sprawowanej zjednej strony przez organy stanowiące JST, azdrugiej strony przez uprawnione organy państwa (regionalne izby obrachunkowe). Jednocześnie sprawozdawczość budżetowa odzwierciedla wykonanie budżetu lub planu finansowego wpostaci pieniężnej. Oile rachunkowość budżetowa ma ustalić wynik wykonania budżetu pod względem kasowym, otyle sprawozdawczość ma otym informować.
Wnauce prawa finansowego nie sprecyzowano dotąd pojęcia sprawozdawczości budżetowej, ograniczając się jedynie do wskazania podmiotów zobowiązanych do jej sporządzania iokreślenia wymogów, jakie powinna spełniać. Wujęciu formalnoprawnym sprawozdawczość stanowi więc usystematyzowany zbiór sprawozdań finansowych sporządzanych przez jednostkę organizacyjną (np. szkołę), zgodnie zobowiązującymi normami, na podstawie danych ikalkulacji składanych uprawnionym podmiotom wustalonych terminach. Zadaniem tak zorganizowanej sprawozdawczości jest dostarczanie danych liczbowych niezbędnych do analizy, kontroli iplanowania gospodarczego oraz podejmowanie decyzji znim związanych, atakże zabezpieczenie prawidłowego wykorzystania środków publicznych.
Rodzaje sprawozdań obowiązujących dyrektorów szkół
Wszystkie jednostki sektora finansów publicznych sporządzają więc sprawozdania zwykonania budżetów, aMinister Finansów określa wdrodze rozporządzenia:
 
rodzaje, formy, terminy isposoby sporządzania sprawozdań obejmujących m.in.: wykonanie planów finansowych jednostek budżetowych, dochody iwydatki na rachunkach, októrych mowa wart. 163 i223 u.f.p.,
 
jednostki zobowiązane do sporządzania poszczególnych sprawozdań
 
oraz odbiorców tych sprawozdań (art. 41 ust. 1 u.f.p.).
Do sporządzania iprzekazywania sprawozdań wimieniu jednostki zostali zobowiązani kierownicy jednostek organizacyjnych podległych JST (§ 4 pkt 3 lit. b rozporządzenia wsprawie sprawozdawczości budżetowej), wszczególności ci, którzy dysponują wydzielonym rachunkiem dochodów (§ 4 pkt 3 lit. e rozporządzenia). Dyrektorzy szkół mają zatem obowiązek przygotowania następujących sprawozdań jednostkowych (§ 6 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia):
 
Rb-27S – miesięcznego/rocznego sprawozdania zwykonania planu dochodów budżetowych JST,
 
Rb-27ZZ – kwartalnego sprawozdania zwykonania planu dochodów związanych zrealizacją zadań zzakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych JST ustawami,
 
Rb-28S – miesięcznego/rocznego sprawozdania zwykonania planu wydatków budżetowych JST,
 
Rb-34S – półrocznego/rocznego sprawozdania zwykonania dochodów iwydatków na rachunku, októrym mowa wart. 223 ust. 1 u.f.p.
 
Rb-50 – kwartalnego sprawozdania odotacjach/wydatkach związanych zwykonaniem zadań zzakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych JST ustawami.
Więcej informacji o sprawozdawczości finansowej, m.in.:
· Rodzaje i terminy sprawozdań obowiązujących dyrektorów szkół
· Opis sprawozdania budżetowego Rb-34S
· Naruszenie dyscypliny finansów publicznych
· Literatura
Ponadto w artykułach:
Kontrola zarządcza: nowe-stare obowiązki dyrektora placówki oświatowej - Elżbieta Linowska, Dyrektor Szkoły nr 12/ 2010 r.
Antoniego Jeżowskiego - "Zarządzanie majątkiem w szkole" - Niezbędnik Dyrektora, Dyrektor Szkoły nr 10/ 2010 oraz
Agaty Piszko - "Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych", Dyrektor Szkoły" nr 9/ 2010

Cykl artykułów dotyczacych finansow w szkole i przedszkolu będzie kontynuowany w 2011 roku.
Ponadto:
I Zjazd Akademii Zarządzania Dyrektora Szkoły 2010/2011-Konstrukcja systemu kontroli zarządczej w placówce oświatowej - Elżbieta Linowska
V Europejska Konferencja Dyrektorów Przedszkoli - Konstrukcja systemu kontroli zarządczej w przedszkolu - Elżbieta Linowska.

Zapraszamy również do dyskusji na temat finansów w oświacie na Forum Dyrektora Szkoły