Zmiany w kodeksie pracy wchodzą w życie już za tydzień - chodzi o art. 67[18] – art. 67[34], dotyczące pracy zdalnej. Będą miały zastosowanie także do pracowników pedagogicznych oraz niepedagogicznych zatrudnionych w jednostkach oświatowych zarówno samorządowych, jak i niesamorządowych - również tych zatrudnionych na podstawie mianowania.
Czytaj: Praca zdalna okazjonalna informacja na świadectwie pracy>>
W szczególnych wypadkach dyrektor nakaże pracę zdalną
Przepisy uregulują kwestie, z którymi do czynienia mieliśmy już w czasie pandemii. Nowe przepisy umożliwiają dyrektorowi wydanie polecenia o przejściu na pracę zdalną - może to zrobić:
- w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
- w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.
Dyrektor placówki oświatowej może odwołać polecenie dotyczące pracy zdalnej w każdej chwili, lecz zawiadamia o tym pracownika z co najmniej z dwudniowym wyprzedzeniem. Ma obowiązek to zrobić, gdy zmienią się warunki lokalowe i techniczne, a praca zdalna będzie niemożliwa.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Praca zdalna – obowiązki dyrektora szkoły >
Sposób wprowadzenia pracy zdalnej:
- w porozumieniu ze związkami,
- w regulaminie,
- w porozumieniu z pracownikiem,
- na podstawie polecenia pracodawcy,
- na wiążący wniosek pracownika.
Zobacz wzór dokumentu: Regulamin pracy zdalnej w szkole, przedszkolu, placówce oświatowej >
Wiążący wniosek pracownika - z nauczycielem może być trudno
Przejścia na pracę zdalną może zażądać też pracownik - dyrektor powinien uwzględnić wniosek osoby, która należy do grupy wskazanej w art. 67[19] par. 6 i 7 k.p., tj.:
- rodzica dziecka posiadającego zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, również po ukończeniu przez nie 18 roku życia,
- rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
- rodzica dziecka posiadającego opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, również po ukończeniu przez nie 18 roku życia,
- pracownicy w ciąży,
- wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia,
- sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zobacz procedury:
- Polecenie pracy zdalnej >
- Praca zdalna na wniosek pracownika >
- Praca zdalna okazjonalna >
- Ustalanie kosztów pracy zdalnej >
Dyrektor rozpatrując tego typu wnioski pracowników należących do grupy uprzywilejowanej, powinien przeanalizować zakres obowiązków danego pracownika, potrzeby uczniów oraz możliwości organizacyjne placówki, a także wskazać powód wydania decyzji odmownej, z uwagi na możliwość jej skontrolowania przez PIP.
Czytaj w LEX: Praca zdalna nauczycieli i pracowników niepedagogicznych >
Zobacz wzór dokumentu: Wniosek o pracę zdalną >
- Dyrektor może negatywnie rozpatrzyć wniosek pracownika z tych przyczyn, np. ze względu na rodzaj pracy na stanowisku nauczyciela przedszkola, wymagający stałego i najlepiej bezpośredniego kontaktu z dziećmi, gdy nie ma możliwości organizacyjnych zapewnienia uczniom warunków bhp nauki w sytuacji, gdyby nauczyciel miał się z nimi łączyć w zdalny sposób (np. z powodu nadmiernego wykorzystywania urządzeń elektronicznych), w tym kadrowych dotyczących zapewnienia opieki innego nauczyciela nad uczniami przebywającymi w jednostce oświatowej - wskazuje Joanna Lesińska, autorka komentarza dla LEX Prawo Oświatowe.
Zobacz nagranie szkolenia w LEX: Planowanie arkusza organizacyjnego na rok 2023/2024 - o czym należy pamiętać? >
Według Agaty Piszko, ekspertki Lex Prawo oświatowe, nauczyciel na ogół otrzyma w takiej sytuacji decyzję odmowną, bo Karta Nauczyciela zobowiązuje go do dbania o bezpieczeństwo uczniów, co trudno wyobrazić sobie w czasie, gdy pracuje z domu, a uczniowie są w klasie. Dyrektor musi uzasadnić, dlaczego nie zgadza się na pracę zdalną w takim przypadku. Jeżeli jednak wyrazi zgodę, to obie strony w każdej chwili mogą wystąpić o powrót do poprzednich warunków.
Sprawdź w LEX: Czy odmowa wykonywania pracy zdalnej okazjonalnej musi być uargumentowana przez pracodawcę? >
Okazjonalna praca zdalna
Każdy pracownik może też - w postaci papierowej lub elektronicznej - zawnioskować o pracę zdalną wykonywaną okazjonalnie w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Ustawodawca użył tu sformułowania "w postaci", nie zaś w formie, zatem nie trzeba pisać podania lub posiłkować się podpisem elektronicznym, sms też spełni te warunki. W takim przypadku decyzja należy jednak do dyrektora szkoły, bo wniosek pracownika nie jest wiążący (art. 67[33] par. 1 k.p.).
- Chodzi tu o incydentalne przypadki, na przykład gdy chodzi o opiekę nad chorym członkiem rodziny, a nie uniemożliwia to pracownikowi wykonywania obowiązków - wskazuje Agata Piszko. Znaczna część przepisów została wyłączona właśnie ze względu na incydentalny charakter - nie trzeba przekazywać dodatkowych informacji, pracodawca nie musi dostarczać pracownikowi materiałów.
Zobacz wzór dokumentu: Wniosek pracownika o okazjonalną pracę zdalną >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.