Zgodnie z założeniami, zaświadczenia lekarskie będą wystawiane elektronicznie, a tym samym monitorowane. Chodzi o nowy system krótkich zaświadczeń o niezdolności do pracy. E-zwolnienia, bo taka jest jego nazwa, obejmie zarówno wystawianie, jak i przesyłanie druków L-4. Proponowane zmiany mają poprawić efektywność obsługi zaświadczeń lekarskich, skrócą czas ich wystawiania przez lekarzy. E-zwolnienia będą również dostarczane do ZUS oraz płatnika składek. Dzięki temu będzie możliwa bardziej szczegółowa kontrola wykorzystywania zwolnień lekarskich, zwłaszcza tych krótkoterminowych.
Lekarze będą mieli bezpłatny dostęp do danych zgromadzonych na kontach ubezpieczonych i płatników składek niezbędny do wystawienia zaświadczenia o niezdolności do pracy z powodu choroby. Lekarze, posiadając na swoim profilu informacyjnym dostęp do ww. danych, będą wpisywać informacje o stanie pacjenta, np. kod choroby czy okres niezdolności do pracy. Wystawione zwolnienie (wypełnione i podpisane) będzie przekazywane automatycznie na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS.
Obok e-zwolnienia przesyłanego elektronicznie do ZUS, pacjent będzie mógł otrzymać kopię zaświadczenia (wydruk e-zwolnienia) z pieczątką lekarza.
Płatnicy składek będą musieli stworzyć profil informacyjny za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego przez ZUS. Dzięki temu będą mieć dostęp do e-zwolnień swoich pracowników. Obowiązek ten nie będzie dotyczyć płatników zatrudniających do 5 osób. To właśnie tym pracodawcom muszą być dostarczone kopie (wydruk) zwolnień (w terminie do 7 dni).
Rząd chce wprowadzić zmiany do zasad obliczania podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla kobiet, które prowadzą działalność gospodarczą. Chodzi przede wszystkim o ukrócenie nadużyć w wypłacaniu wysokich zasiłków przy krótkich okresach ubezpieczenia. Tak się dzieje, gdy kobieta w ciąży na krótko przed porodem opłaci wysoką składkę chorobową – wedle dzisiejszego stanu prawnego nabywa prawo do wysokiego świadczenia bez względu na długość ubezpieczenia chorobowego. Zgodnie z założeniami, jeśli czas ubezpieczenia będzie krótszy niż 12 miesięcy, wówczas w pierwszym miesiącu podstawą wymiaru zasiłku będzie najniższa podstawa wymiaru składki (obecnie 710,67 zł), jeśli ubezpieczona zadeklaruje wyższą kwotę. Ponadto proponuje się uśrednienie podstawy wymiaru składki, a w konsekwencji podstawy wymiaru zasiłku w razie krótkiego okresu ubezpieczenia chorobowego i zadeklarowanego przychodu przekraczającego najniższą podstawę wymiaru składki. Zmiany mogą objąć kobiety, które już są w ciąży. Projekt zakłada bowiem, że nowe przepisy wejdą w życie cztery miesiące po publikacji ustawy.
Proponuje się również zmiany w zasiłku opiekuńczym. Zostanie zniesiony obowiązek pozostawania ubezpieczonego w związku małżeńskim z rodzicem stale opiekującym się dzieckiem, jeśli poród, choroba czy pobyt w szpitalu uniemożliwia osobiste sprawowanie opieki nad dzieckiem do lat 8. A zatem, na świadczenie będzie mógł liczyć także konkubent opiekunki.
Zwolnienia lekarskie i zasiłki macierzyńskie pod lupą
W dniu 28 maja 2013 r. rząd przyjął założenia do projektu zmian w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wprowadza on nowe rozwiązania i koryguje obecnie obowiązujące.