Takie stanowisko zajął ZUS w interpretacji wydanej na wniosek pracodawcy – płatnika składek (oddział ZUS w Gdańsku decyzji 235 z 1 czerwca 2016 r. DI/100000/43/546/2016).

Wniosek o wydanie pisemnej interpretacji złożył pracodawca -  spółka, która prowadzi działalność gospodarczą w Polsce i jednocześnie świadczy usługi za granicą. Część jego pracowników  pracuje w krajach, które nie należą do Unii Europejskiej ani do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Z tymi krajami Polska nie podpisała umów o zabezpieczeniu społecznym. Z tych względów pracodawca miał wątpliwości, czy musi odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne od przychodów uzyskiwanych przez pracowników poza Polską. O ich rozwianie wystąpił do ZUS we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji przepisów.

Stan faktyczny jest taki, że jego pracownicy są oddelegowywani za granicę w ramach umów trójstronnych, których stronami są pracodawca, zatrudniony i zagraniczna firma, w której pracuje czasowo jego pracownik. Pracownik jest oddelegowany na czas od kilku do kilkudziesięciu miesięcy. Przez czas oddelegowania pieczę nad pracownikiem, nadzór i wszelką kontrolę pełni zagraniczny podmiot. On też wypłaca zatrudnionemu wynagrodzenie i wszelkie inne świadczenia.

Polecamy: Jak należy prawidłowo wyliczyć składki należne ZUS po przekroczeniu rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek?

Umowa trójstronna przewidywała, że pracownik podczas pracy za granicą ciągle jest formalnie związany jest umową o pracę z polskim pracodawcą. Nie pobiera jednak za ten czas od niego żadnego wynagrodzenia. Z tych względów wnioskodawca wywiódł, że skoro nie jest on pod nadzorem polskiego pracodawcy i nie ma między nimi zależności finansowej, to w jego ocenie umowa o pracę ulega zawieszeniu, chociaż pracownikowi nie udzielono urlopu bezpłatnego. W konsekwencji – nie podlega w Polsce ubezpieczeniom emerytalnym, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu.

ZUS nie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy. Uzasadnił, że zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczeniom społecznym obowiązkowo podlegają pracownicy. Obowiązek ten powstaje od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. A zatem, według ZUS, ubezpieczeniom społecznych w Polsce podlegają wszyscy obywatele polscy, którzy mają tytuł do ubezpieczenia na obszarze Polski oraz obywatele polscy zatrudnieni przez polskie podmioty poza granicami kraju. Jeśli natomiast są zatrudnieni za granicą, to wtedy  obowiązek ubezpieczeń może zostać wyłączony przez prawo wspólnotowe lub umowy międzynarodowe.

ZUS motywował, że polski pracodawca nie udzielił oddelegowanemu pracownikowi urlopu bezpłatnego, a pracownik nie zawarł umowy o pracę z podmiotem zagranicznym. Przez cały czas wysłania za granicę był więc nadal pracownikiem polskiej spółki. A ponieważ ta ostatnia nie udzieliła mu urlopu bezpłatnego na czas wyjazdu, to nie można uznać, że umowa o pracę między pracownikiem a wnioskodawcą została zawieszona. Z tych przyczyn nadal podlega on polskim ubezpieczeniom społecznym i od przychodu uzyskiwanego przez niego poza Polską (poza UE/EOG) trzeba opłacać wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne przewidziane ustawą systemową.