Zmiana zakresu obowiązków kobiety w ciąży nie wymaga szczególnej formy

Zmiana obowiązków wynikająca z ograniczeń, jakie ustawodawca nałożył na kobiet w ciąży, nie wymaga szczególnej formy chyba, że szczegółowe zapisy w zakresie czynności stanowią element wiążącej pracownicę umowy o pracę lub jeśli nowe zadania miałyby wykraczać poza ustalony umownie rodzaj pracy, tłumaczy Paulina Zawadzka-Filipczyk, ekspertka Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Jak należy napisać porozumienie zmieniające dla kobiety w ciąży, w związku z czasem pracy przy komputerze obniżonym do 4 godzin?

Z dotychczasowego zakresu obowiązków wynika, że przy komputerze pracownica pracuje 8 godzin dziennie. Jednostka zatrudnia do 20 pracowników.

Czy zakres nowych obowiązków może dotyczyć innego stanowiska pracy w zakładzie?

Odpowiedź: zmiana zakresu obowiązków wynikająca z ograniczeń, jakie ustawodawca nałożył w przypadku kobiet w ciąży, nie wymaga żadnej szczególnej formy – chyba, że szczegółowe zapisy w przedmiocie zakresu czynności stanowią element wiążącej pracownicę umowy o pracę lub jeśli nowe zadania miałyby wykraczać poza ustalony umownie rodzaj pracy. W takiej sytuacji niezbędnym będzie zmodyfikowanie tego elementu stosunku pracy.

Uzasadnienie: przepisy powszechnie obowiązujące nie formułują szczególnych wymogów w zakresie polecenia pracownicy wykonywania pracy w odmiennej organizacji – wynikającej z obostrzeń nałożonych z mocy prawa w przypadku wykonywania pracy przez kobiety w ciąży. Tryb dokonania zmiany zakresu czynności pracownicy zależy od tego, w jaki sposób określono rodzaj wykonywanej przez nią pracy w zawartej przez strony umowie o pracę. Jeśli określono go w sposób ogólny (bez wymieniania poszczególnych czynności i zadań) – nie jest konieczne modyfikowanie treści stosunku pracy. Konieczność dokonania zmiany treści stosunku pracy zachodziłaby jedynie wówczas, gdyby szczegółowe zapisy w przedmiocie zakresu czynności stanowiły element wiążącej pracownicę umowy o pracę.

Jeśli zakres czynności pracownicy nie wynika z treści umowy o pracę lecz odrębnego dokumentu, uznać należy, że stanowi on doprecyzowanie i skonkretyzowanie ustaleń umownych. Wówczas pracodawca zaznajamia jedynie pracownicę z nowym (zmienionym) zakresem obowiązków. Zaznajomienie to może przybrać formę wręczenia pracownicy aneksu do poprzedniego zakresu obowiązków czy też całkiem nowo sporządzonego zakresu czynności. Stosowny dokument zgodnie z § 6 ust. 2 pkt 2 a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (Dz. U. Nr 62, poz. 286 z późn. zm.) należy wówczas przechowywać w części B akt osobowych pracownika. Jeżeli natomiast pracodawca w ogóle nie określił zadań pracownicy w formie pisemnego zakresu obowiązków, wystarczającym będzie wydanie jej stosownego polecenia w formie ustnej.

[-DOKUMENT_HTML-]

Istotnym jest, że nowy zakres czynności powierzany w powyższym trybie nie może wykraczać poza umówiony z pracownicą rodzaj pracy. Gdyby pracodawca zamierzał powierzyć pracownicy zadania wykraczające poza rodzaj pracy ustalony w umowie o pracę, koniecznym byłoby zmodyfikowanie tego elementu stosunku pracy. Aby dokonać zmiany warunków pracy za porozumieniem pracodawca i pracownik powinni złożyć zgodne i dobrowolne oświadczenia woli. Dla celów dowodowych porozumienie najlepiej zawrzeć w formie pisemnej. W treści porozumienia należy precyzyjnie wskazać warunki zatrudnienia, które ulegają zmianie oraz zakres tych zmian. Nadto, należy wskazać datę początkową obowiązywania nowych warunków pracy (może być to data zawierania porozumienia lub data odległa od dnia jego zawarcia). Z treści porozumienia powinno jasno wynikać, że obie strony stosunku pracy w pełni akceptują jego treść. Strony stosunku pracy mogą dowolnie kształtować treść porozumienia zmieniającego, przy czym nie może ono zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż określają to przepisy prawa pracy - art. 18 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.).