Zły numer PKD nie musi od razu oznaczać kary finansowej

ZUS nie może nakładać na pracodawcę kar finansowych za posługiwanie się starym numerem Polskiej Klasyfikacji Działalności, o ile przepisy przejściowe w nowym akcie prawnym dopuszczały czasowe używanie dotychczasowego oznaczenia. Tak orzekł Sąd Najwyższy w sprawie przedsiębiorcy, ktremu ZUS wymierzył dodatkową opłatę za stosowanie starego symbolu PKD.

Sprawa dotyczyła spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która od 2002 r. za każdego zatrudnionego pracownika opłacała składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 2,80% podstawy wymiaru, z racji profilu prowadzonej przez siebie działalności. ZUS przeprowadził w spółce w 2008 r. kontrolę, podczas której wykrył że przedsiębiorstwo posługiwało się starym numerem PKD przy sporządzaniu informacji ZUS IWA za 2008 r. (dane o wypadkach za dany rok) ustalonym na podstawie rozporządzenia z 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. Nr 200, poz. 1692 z późn. zm.). ZUS uznał, że firma użyła starego kodu PKD w celu zaniżenia wysokości opłacanych składek od 1 stycznia 2008 r. Tymczasem, jak twierdził ZUS, od ponad roku numery te były już nieaktualne, bo obowiązywał zmieniony wykaz Polskiej Kwalifikacji Działalności (PKD). ZUS obliczył, że przekazywanie błędnych danych spowodowało zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe o 0,14%.

To odkrycie skutkowało nałożeniem przez ZUS na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych kary w wysokości 150% stopy procentowej w wysokości liczonej od prawidłowych danych. Wskazał przy tym, że przy wymierzaniu tej kary nie musi wykazać winy płatnika.

Przedsiębiorca odwołał się od niekorzystnej dla siebie decyzji ZUS do sądu. Ten nie przyznał jednak mu racji twierdząc, że w informacji ZUS IWA za 2008 r. powinien być wskazany aktualny kod PKD. Mimo, iż przedsiębiorca przekonywał że wpisanie innego niż obowiązującego kodu wynikło z tego, że do elektronicznej wersji Płatnika nie dołączono specjalnego poradnika umożliwiającego sprawdzenie prawidłowości wypełnienia druku ZUS IWA niezbędnego do ustalenia wysokości składki, sąd zatwierdził również wysokość karnej składki określonej przez ZUS.

Pracodawca złożył apelację od niekorzystnego wyroku. Wskazywała, że zaskarżony wyrok jest sprzeczny z rozporządzeniem 22 kwietnia 2008 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zróżnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. nr 73, poz. 436).

Sąd apelacyjny oddalił apelację. Spółka złożyła więc skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, który ją uwzględnił i skierował sprawę do ponownego rozpoznania. Sędziowie wskazali, że wprowadzono nową kwalifikację PKD, jednak samo przekwalifikowanie podmiotów gospodarczych miało trwać do 31 grudnia 2009 r. Natomiast firmy, które same nie zmienią kodów, będą miały je ustalone według nowych zasad z urzędu. (sygn. akt I UK 15/11).