Ministerstwo stawia teraz na żłobki i kluby dziecięce. W ramach racjonalizacji wydatków na opiekę postanowiło zmniejszyć dofinansowanie do niani.

Aby wyciągnąć nianie z szarej strefy, ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wprowadziła w 2011 roku możliwość zatrudnienia opiekunki na umowę aktywizującą, która jest umową o świadczenie usług. Stosuje się do niej przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia.

Do tej pory rodzice, którzy podpisali z nianią umowę uaktywniającą i zgłosili ją do ubezpieczeń w ZUS, mogli skorzystać z dofinansowania do jej zatrudnienia. Budżet państwa pokrywa koszt składek emerytalnych, rentowych, wypadkowych i zdrowotnych od tej części jej pensji, która nie przekracza minimalnego wynagrodzenia. (w 2017 roku 2000 zł). Jeśli opiekunka zarabia więcej, to składki od kwoty przekraczającej minimalną pensję opłacają już sami rodzice.

Zmiana, w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, która wejdzie w życie 1 stycznia 2018 roku sprawia, że umowy uaktywniające zawarte z nianiami od tego dnia otrzymają tylko częściowe dofinansowanie składek ubezpieczeniowych – od tej części pensji, która nie jest wyższa niż połowa minimalnego wynagrodzenia. Resztę dołożyć muszą rodzice i zatrudniona niania.

Kluczowe znaczenie ma tu data zawarcia umowy, bo finansowanie składek dla niań z umów uaktywniających zawartych przed 1 stycznia 2018 roku, pozostaje bez zmian.

Nie zmieniają się także zasady, na jakich rodzice zgłaszają nianię do ubezpieczeń i rozliczają składki na jej ubezpieczenia. Są takie same niezależnie od tego, kiedy umowa z nianią została zawarta.

Kiedy budżet państwa finansuje składki za nianię?

1.    Gdy rodzice:
•    pracują na podstawie umowy o pracę,
•    świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych (umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług),
•    prowadzą pozarolniczą działalność,
•    prowadzą działalność rolniczą (z wyjątkiem osoby, która podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników jako domownik).

2.    Gdy dziecko:
•    nie jest w żłobku, klubie dziecięcym ani nie jest pod opieką dziennego opiekuna,
•    ukończyło 20 tygodni.

Składki za nianię są opłacane przez budżet państwa najdłużej do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 lata (ewentualnie 4 lata, jeżeli nie można zapewnić dziecku opieki przedszkolnej).

3.     Gdy niania:
•    jest osobą pełnoletnią,
•    nie jest rodzicem dziecka.  

Nianią może być również osoba spokrewniona, np. babcia, dziadek.

Jakimi ubezpieczeniami jest objęta niania?

Niania jest objęta obowiązkowymi:
•    ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) i ubezpieczeniem zdrowotnym – jeżeli np. opieka nad Twoim dzieckiem jest jej jedyną pracą,
•    tylko ubezpieczeniem zdrowotnym – np. gdy pracuje jednocześnie na cały etat.

Ubezpieczenie chorobowe jest dla niani dobrowolne. Składkę na nie finansuje sama niania, a rodzic potrąca jej tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS.