– 1 stycznia 2015 roku wejdzie w życie wiele nowych przepisów, które wiążą się z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych oraz uzyskiwaniem pomocy publicznej na zatrudnianie tychże osób – mówi Mateusz Brząkowski, radca prawny z Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

Chodzi o nowelizację ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która 28 listopada została przyjęta przez Sejm, a 23 grudnia podpisana przez Prezydenta RP. Nowe regulacje wynikają z dostosowania polskich przepisów do regulacji KE.

Najważniejsza zmiana w ocenie eksperta dotyczy uzyskiwania dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Obecnie aby otrzymać dofinansowanie, należy w przypadku nowego pracownika niepełnosprawnego uzyskać tzw. efekt zachęty. Chodzi o wyliczenie wskaźników pokazujących, że zatrudnienie takiej osoby spowoduje wzrost przeciętnego zatrudnienia ogółem oraz wzrost przeciętnego zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Zobacz także: Od stycznia zmiany w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

– Ułatwienie będzie polegało na wykazaniu przez pracodawcę ogólnego wzrostu zatrudnienia tylko osób niepełnosprawnych. Tym samym uzyskanie efektu zachęty będzie łatwiejsze, a przez to szybciej pracodawcy dostaną dofinansowanie do wynagrodzeń – tłumaczy Mateusz Brząkowski.

Zmienią się także przepisy związane z refundacjami na wyposażenie kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych, np. kosztów szkoleniowych czy tych związanych z wyposażeniem stanowiska pracy.

– Według starych zasad przy zatrudnianiu osoby pomagającej osobie niepełnosprawnej nie było możliwości sfinansowania szkolenia dla tej osoby. Natomiast od 1 stycznia pracodawca sfinansuje nie tylko sam koszt wynagrodzenia asystenta osoby niepełnosprawnej, lecz także będzie mógł go przeszkolić z pieniędzy z PFRON-u – zaznacza radca prawny.

Z kolei niekorzystną zmianą jest spadek stopy refundacji ze środków PFRON z 80 do 70 proc. kosztów szkolenia osoby niepełnosprawnej.

Plan budżetowy PFRON na 2015 rok nie zmienia się w sposób radykalny. Budżet funduszu to 4,8 mld zł, z czego 3 mld stanowi dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.

– Refundacje na wyposażenie stanowiska pracy wynikają z góry założonej kwoty budżetowej. Pomoc zawsze uzyskają jednak tylko ci, którzy pierwsi złożyli wniosek – twierdzi Brząkowski.

Zobacz także: Rząd przyjał projekt dot. zatrudniania niepełnosprawnych

Sytuacja wygląda inaczej w przypadku dofinansowań wynagrodzeń. Jak tłumaczy Mateusz Brząkowski, każdy pracodawca, który złożył wniosek, musi tę pomoc otrzymać. To powoduje, że kwota maksymalnego dofinansowania jest systematycznie obniżana.

– Od kilku lat dostrzegamy, że wysokość pomocy jest coraz mniejsza. Co roku widzimy nowelizacje, które obniżają kwotę tej pomocy. Porównując jednak kwoty sprzed 5 lat z dzisiejszymi, widzimy, że w przypadku osób z lekkim czy umiarkowanym stopniem niepełnosprawności te pieniądze są mniejsze o jedną trzecią, a w niektórych przypadkach nawet o połowę – zauważa ekspert z POPON-u.

Podkreśla, że coraz mniejsza pomoc finansowa jest obecnie głównym powodem zwalniania osób niepełnosprawnych.

W 2015 r. pracodawcy zatrudniający osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności otrzymają 1800 zł, z umiarkowanym stopniem – 1125 zł oraz 450 zł w przypadku lekkich dysfunkcji zdrowotnych. Dodatkowe 600 zł dopłaty do wynagrodzenia otrzyma osoba z jednym z tzw. schorzeń specjalnych.

Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 r., w Polsce jest 4,7 mln osób niepełnosprawnych. Z kolei zgodnie z danymi Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w II kw. 2014 r. współczynnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym wyniósł 27,2 proc., wskaźnik zatrudnienia – 22,5 proc., a stopa bezrobocia – 17,4 proc.