Za jaki okres pracownikowi przysługuje ekwiwalent z tytułu niewykorzystanej odzieży roboczej?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHPPracownik zakładu pracy nie otrzymywał przydzielonego ubioru roboczego, używając w pracy ubrań własnych. W zakładzie pracy obowiązywała tabela przydziału odzieży roboczej z okresami jej używalności. Po kilku latach pracownik wystąpił do pracodawcy o wypłacenie ekwiwalentu za używanie odzieży własnej. Czy pracodawca ma obowiązek wypłacić ekwiwalent i za jaki okres wstecz?

Odpowiedź

Pracodawca nie powinien był dopuścić do pracy pracownika bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Jeżeli jednak wbrew wewnątrzzakładowym przepisom, pracodawca nie wydaje pracownikowi odzieży i ubrania roboczego, a mimo to osoba ta jest dopuszczana do pracy w odzieży własnej, to w takim przypadku przysługuje jej roszczenie do pracodawcy o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego z tytułu używania odzieży własnej za okres, w którym odzież ta powinna być przydzielana, jednak nie dłużej niż za 3 lata.

Uzasadnienie

Stosownie do art. 207 § 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.) - dalej k.p., pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Przejawem tej powinności, zgodnie z art. 237⁶ § 1 k.p., jest obowiązek nieodpłatnego dostarczania pracownikom przez pracodawcę środków ochrony indywidualnej, zabezpieczających przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informowanie pracowników o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Ponadto, zgodnie z art. 237⁷ § 1 k.p., pracodawca ma obowiązek dostarczać pracownikom nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1. jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2. ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stosownie do art. 237⁸ § 1 k.p., pracodawca powinien ustalić rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 237⁶ § 1 k.p. i art. 237⁷ § 1 k.p., jak również przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego. Dokument ten, zgodnie z art. 237^11a § 1 k.p., powinien zostać skonsultowany z przedstawicielami pracowników.

Przepisy dopuszczają również ustalenie stanowisk pracy, na których pracodawca umożliwi stosowanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania z zakresu bhp. Wyjątek stanowią stanowiska, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.

Jeśli mimo określenia stanowisk pracy, na których pracownicy powinni otrzymywać odzież i obuwie robocze, pracodawca nie realizował swojego obowiązku, narażał się na odpowiedzialność wykroczeniową wynikającą z art. 283 § 1 k.p. (karę grzywny w wysokości od 1.000 zł do 30.000 zł.). Pracodawca nie powinien w ogóle dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy (art. 237⁹ § 1 k.p.).

W analizowanym przypadku pracownikowi przysługuje wobec pracodawcy roszczenie o wypłatę ekwiwalentu pieniężnego z tytułu używania odzieży własnej, za okres, w którym odzież ta powinna być przydzielana, jednak nie dłużej niż za 3 lata. Tyle bowiem, zgodnie z art. 291 § 1 k.p., wynosi okres przedawnienia roszczeń wynikających ze stosunku pracy.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 26 stycznia 2017 r.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis BHP Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów