Maria A. (dane zmienione) wniosła pozew o ustalenie istnienia stosunku pracy zawartego na podstawie umowy o pracę, zasądzenie wynagrodzenia oraz odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, a także zobowiązania go do wydania świadectwa pracy. W uzasadnieniu pozwu wskazano, że zawarta ze spółką umowa o świadczenie usług, pod pozorem umowy cywilnoprawnej, miała zastępować stosunek pracy.

 

Spór o charakter zawartej umowy

W toku postępowania ustalono, że Maria A., prowadząc działalność gospodarczą, zawarła ze spółką ustną umowę o świadczenie usług w zakresie koordynacji transportu. Strony ustaliły, że Maria A. będzie realizowała umowę, pracując w ramach własnej działalności gospodarczej. Spółka przekazała jej laptop, myszkę i telefon. Świadczenie usług przez Marię A. odbywało się w jej domu oraz w ustalonych przez nią godzinach. Nikt nie wydawał jej poleceń i nie zlecał konkretnych zadań oraz nie kontrolował ich wykonania. Maria A. raz w tygodniu przyjeżdżała do siedziby spółki w ważnych sprawach, na spotkanie z księgową lub prezesem spółki. Za wykonywane usługi wystawiała faktury. Z zeznań świadków wynikało, że Maria A. wielokrotnie mówiła, że jest na własnej działalności i dobrze, że nie ma szefa, nikt jej nie rozlicza i może pracować kiedy chce. Natomiast na prośbę o przedstawienie raportu z wykonywanych zadań odpowiedziała, że go nie przygotuje, ponieważ nie jest pracownikiem. Spór pomiędzy stronami rozpoczął się, gdy jedna z wystawionych faktur nie została przyjęta przez spółkę z uwagi na niedotrzymanie warunków umowy. W odpowiedzi Maria A. postanowiła zakończyć współpracę i skierowała do spółki oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Czytaj także: Umowy cywilnoprawne nie są nadużywane na polskim rynku pracy >>>

Wystawianie faktur jest obce stosunkowi pracy

Sprawą zajął się Sąd Rejonowy w Człuchowie, który wskazał, że do cech stosunku pracy należy między innymi pozostawanie do dyspozycji pracodawcy w wyznaczonym czasie i miejscu, podporządkowanie jego poleceniom oraz wypłaty wynagrodzenia bez obowiązku wystawiania rachunku czy faktury. Natomiast samodzielne organizowanie sobie pracy i dnia pracy, dysponowanie swoim czasem pracy w zależności od potrzeb, brak wydawania poleceń przez pracodawcę czy konkretnych zadań do wykonania oraz brak nadzoru czy sprawdzania realizacji zadań, a także wystawianie faktur za wykonane usługi jest obce stosunkowi pracy. Sąd podkreślił, że prezes spółki rozliczał Marię A. jedynie ze strat jakie ponosiła spółka. Niemniej ogólna kontrola osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej, dokonywana przez zlecającego z punktu widzenia rezultatów działalności nie świadczy o podporządkowaniu pracowniczym.

Zobacz w LEX: III AUa 1210/12 - Cechy dyskwalifikujące dany stosunek prawny jako stosunek pracy >

 

Małgorzata Gersdorf, Wojciech Ostaszewski

Sprawdź  

Cechy stosunku cywilnoprawnego były przeważające

Sąd zauważył, że w realizowanym przez strony stosunku prawnym występowała cecha charakterystyczna dla stosunku pracy tj. obowiązek osobistego świadczenia usług. Cecha ta nie miała jednak charakteru przeważającego. Występowały bowiem także elementy charakterystyczne dla stosunku cywilnoprawnego, które były przeważające i uniemożliwiały zakwalifikowanie spornej umowy jako umowę o pracę. Ponadto sąd podkreślił, że korzystanie przez Marię A. ze służbowego sprzętu nie oznaczało, że doszło do zawarcia stosunku pracy. Na gruncie niniejszej sprawy, w trakcie trwania współpracy powódka nie kwestionowała tego, że zawarła umowę o świadczenie usług. Zrobiła to dopiero na potrzeby zaspokojenia swoich roszczeń z tytułu faktury, która nie została opłacona. W ocenie sądu, Maria A. nie wykazała, że z pozwaną spółką łączył ją stosunek pracy, więc powództwo zostało oddalone.

Wyrok Sądu Rejonowego w Człuchowie z 12 stycznia 2024 r., sygn. akt IV P 85/23, nieprawomocny