Wymagania dotyczące wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych nie tylko w formie pisemnej

Szczegółowe wymagania odnośnie wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych powinny być określane w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Zagadnienia dotyczące prac szczególnie niebezpiecznych reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. Zgodnie z § 81 ust. 1 r.b.h.p., pracodawca określa szczegółowe wymagania bhp przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych. W szczególności zapewnia:

• 1) bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
• 2) odpowiednie środki zabezpieczające;
• 3) instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
  • a) imienny podział pracy,
  • b) kolejność wykonywania zadań,
  • c) wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach.

Szczegółowe wymagania odnoszą się więc do opisu ww. obowiązków oraz wszelkich innych wymagań, które pracodawca uzna za niezbędne do bezpiecznego wykonania pracy (np. uwzględnienie czynników atmosferycznych, konieczność wygrodzenia terenu prac, czasowe wyłączenie napięcia elektrycznego, zapewnienie transportu materiałów i narzędzi, itp.).
Wymagania określone w § 81 ust. 1 r.b.h.p. stanowią obligatoryjne minimum, jakie ustawodawca wyznaczył pracodawcy, u którego występują prace szczególnie niebezpieczne. Nie zastała jednak określona forma, w jakiej pracodawca jest zobowiązany tę normę prawną zrealizować. O ile występujące w zakładzie prace szczególnie niebezpieczne są powtarzalne, wykonywane w tych samych zespołach i pod nadzorem tych samych wyznaczonych osób, warto je ustandaryzować i szczegółowo opisać, np. w wykazie prac szczególnie niebezpiecznych opracowanym na podstawie § 80 ust. 2 r.b.h.p. Wiele tych prac podejmowanych jest w związku z bieżącymi potrzebami pracodawcy. Celem określenia szczegółowych wymagań w tym zakresie jest to, aby odnosiły się one do konkretnych warunków (czas, miejsce, zasoby ludzie, narzędzia itp.). Dlatego dopuszczalne jest również opisywanie szczegółowych wymagań w poleceniu pisemnym na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych. Należy zauważyć jednak, że w przepisach prawa pracy nie sprecyzowano obligatoryjnego obowiązku formy pisemnej określania wymagań odnoszących się do prac szczególnie niebezpiecznych. Dopuszczalnym jest więc również określenie tych wymagań w formie ustnej, bezpośrednio przed dopuszczeniem pracowników do wykonywania pracy. Dobrą praktyką jednak jest aby wszędzie gdzie to jest możliwe, w celach dowodowych, posługiwać się formą pisemną.