Wymagania dotyczące oświetlenia w placówkach medycznych

Ilość, zakres, forma i stosowane źródła światła zależą od wielkości, funkcji i wyposażenia danego obiektu oraz stosowanej w nim technologii. Oświetlenie obiektów służby zdrowia musi być tak zaprojektowane, aby spełniało szereg normatywnych parametrów wynikających z obowiązujących norm i przepisów.W komentarzu Serwisu BHP Witold Ćwiek przedstawił zasady ogólne montażu oświetlenia, zasadę zapewnienia w pomieszczeniach przeznaczonych do pobytu pacjentów bezpośredniego dostępu światła dziennego oraz wymóg stosowania oświetlenia sztucznego (m.in. na salach operacyjnych, salach diagnostyki obrazowej, ciemniach i salach audiowizualnych). Omówiono również wymagania fachowe i sanitarne dotyczące instalacji wentylacyjnych i klimatyzacji.

Zasady stosowania oświetlenia sztucznego w przypadkach innych niż technologiczne uregulowane jest w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) - dalej r.w.t. Zgodnie z § 181 ust. 1 r.w.t. każdy budynek, w którym zanik napięcia może spowodować zagrożenie zdrowia lub życia, ale również zagrożenie środowiska lub znaczne straty materialne należy zasilić co najmniej z dwu niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii oraz wyposażyć w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne). Oznacza to, że dwustronne zasilanie z sieci elektroenergetycznej nie zwalnia od wykonanie dodatkowej, niezależnej od żadnych zewnętrznych czynników instalacji oświetlenia awaryjnego. Wyraźnie mówi również o tym norma PN-IEC 60364-5-56 punkt 562.4 „oddzielne niezależne linie miejskie sieci rozdzielczej nie stanowią dwóch niezależnych źródeł zasilania instalacji bezpieczeństwa" oraz „źródła zasilania instalacji bezpieczeństwa powinny być zainstalowane na stałe i w taki sposób, aby nie mogły ulec uszkodzeniu w razie uszkodzenia źródła zasilania normalnego"- punkt 562.1. Projektując oświetlenie podmiotu leczniczego należy więc przewidzieć sytuacje awaryjne jak np. zanik napięcia oświetlenia podstawowego (tzw. oświetlenie bezpieczeństwa, ewakuacyjne i kierunkowe). Celem oświetlenia bezpieczeństwa jest zapewnienie dostatecznego oświetlenia w wypadku zaniku napięcia oświetlenia podstawowego (np. sali operacyjnej w szpitalu). Oświetlenie ewakuacyjne ma zapewnić dostateczne oświetlenie przejść i dróg komunikacyjnych w wypadku zaniku oświetlenia podstawowego. Celem oświetlenia kierunkowego jest wskazanie najkrótszej drogi wyjścia z pomieszczeń. Instalacje oświetlenie ewakuacyjnego należą do urządzeń przeciwpożarowych i jako takie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym pod względem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenie do ich użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań potwierdzających prawidłowość ich działania.