Współdziałanie pracodawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

Komentarz Serwisu BHP został poświęcony praktycznej analizie treści art. 208 k.p., który obliguje pracodawców prowadzących działalność na tym samym terenie, do współpracy w zakresie BHP. Szczególny nacisk został położony na zagadnienie związane z obowiązkiem powołania koordynatora sprawującego nadzór nad bhp wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu.

Fragment komentarza z Serwisu BHP.

Jak wiadomo odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w każdym zakładzie pracy spoczywa na pracodawcy, co jasno i wyraźnie wynika z art. 207 k.p. Obowiązek ten, dotyczy jednak co do zasady pracodawcy w stosunku do jego własnych pracowników (wyjątek stanowi art. 304 k.p.). Trudno byłoby wymagać od danego pracodawcy, aby odpowiadał za zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom zatrudnionym u innego pracodawcy. Zwłaszcza, że pozbawiony jest w takiej sytuacji, jakichkolwiek narzędzi umożliwiających mu skuteczne wdrożenia przestrzegania zasad BHP, czy to ewentualne karanie za nieprzestrzeganie zasad BHP, co może robić przecież tylko pracodawca, którego wiąże z pracownikiem stosunek pracy. Wyznaczenie koordynatora, nie zwalnia zatem poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom (art. 207 § 2 k.p.). Nie oznacza to jednak, że rola koordynatora jest bez znaczenia. Wręcz przeciwnie, mimo że koordynator nie przejmuje odpowiedzialności za stan BHP, to jednak w warunkach prowadzenia działalności przez wielu pracodawców na jednym terenie, może w sposób istotny wpływać na spójność systemu BHP na danym obiekcie czy w określonym zakładzie produkcyjnym itp. Oczywiście tym większa jest rola koordynatora, im więcej podmiotów prowadzi działalność na danym terenie. Szczególnie widoczne jest to w dużych procesach inwestycyjnych, gdzie ilość podmiotów współpracujących na jednym obiekcie może sięgać kilkudziesięciu.
Koordynacja to proces w którym, określony podmiot lub klika podmiotów organizuje, harmonizuje i uzgadnia działania zazwyczaj większej liczby innych podmiotów. Pojęcie to nie jest zatem tożsame z pojęciem zarządzania, które ma szerszy zakres pojęciowy, gdyż oznacz tyle co kierować, polecać wykonanie określonych zadań. Z kolei nadzór to pilnowanie kogoś lub czegoś, kontrolowanie jego działań (tak Słownik Języka Polskiego wyd. PWN, Warszawa 2009). Koordynator, który ma sprawować nadzór nad bezpieczeństwem wszystkich pracowników nie pełni zatem funkcji kierowniczej, ale ma istotne kompetencje w zakresie kontroli oraz organizacji bezpieczeństwa i higieny pracy.
Z przepisu nie wynika, kto może być koordynatorem i jakie ma spełniać kwalifikacje oraz jakie można mu powierzyć obowiązki (na problem lakoniczności art. 208 k.p. w tym zakresie wskazuje K. Walczak, [w:] Kodeks pracy. Komentarz, pod red. prof. dr hab. Wojciecha Muszalskiego, Warszawa 2004, wyd. C.H.Beck s. 676. K. Walczak zwraca również uwagę na brak w komentowanym przepisie sankcji, która groziłaby pracodawcom za niewypełnienie spoczywających na nich obowiązków, a zatem pewną fikcyjność normy prawnej). Całkowicie jednak oczywiste wydaje się, że koordynatorem mógłby być pracownik służby BHP lub osoba pełniąca zadania służby BHP. W żadnym wypadku nie jest jednak wykluczone powierzenie roli koordynatora specjaliście z zewnątrz, który z żadnym z pracodawców nie jest związany stosunkiem pracy.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.