Odpowiedź: W skierowaniu na badania profilaktyczne pracodawca jest obowiązany szczegółowo scharakteryzować stanowisko pracy (podać wszystkie informacje o występujących na stanowisku pracy czynnikach szkodliwych dla zdrowia lub warunkach uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tym stanowisku), tak aby lekarz mógł zlecić wymagane badania specjalistyczne. Dotyczy to również pracy związanej z obsługą komputera ("monitora ekranowego") do 4 godzin dziennie, gdyż wiąże się to z przeprowadzeniem badań okulistycznych.Fakt, że pracownik pracuje przy komputerze "do" czy "powyżej" 4 godzin dziennie, ma jedynie znaczenia przy ewentualnym zaleceniu lekarskim dotyczącym stosowania przez pracownika okularów korygujących wzrok (pracodawca nie ma obowiązku finansować ich zakupu w przypadku pracy nie przekraczającej czterech godzin dziennie przy komputerze).
W skierowaniu na badania profilaktyczne pracodawca jest obowiązany szczegółowo scharakteryzować stanowisko pracy
Czy dla pracownika, który wykonuje pracę przed komputerem w wymiarze poniżej 4 godzin dziennie, należy uwzględnić czynnik praca przy komputerze w skierowaniu na badania profilaktyczne?
Uzasadnienie: W myśl art. 229 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Powyższe orzeczenia wydają lekarze medycyny pracy podczas badań wstępnych, okresowych i kontrolnych, a koszty badań pokrywa pracodawca (art. 229 § 6 k.p.).
Szczegółowym aktem prawnym regulującym zagadnienie pracowniczych badań profilaktycznych jest rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) – dalej r.b.l.p.
Zgodnie z § 4 ust. 1 r.p.b.l.p., badania profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, zawierającego:
1) określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
2) określenie stanowiska pracy, na jakim osoba ta ma być zatrudniona (w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy),
3) określenie stanowiska pracy, na jakim pracownik jest zatrudniony (w przypadku badań okresowych lub kontrolnych),
4) informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
Określenie zakresu i częstotliwości badania profilaktycznego należy do lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną, stosującego przy tym "Wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników" (załącznik nr 1 do r.p.b.l.p.).
Warto również podkreślić, że zawarte we "Wskazówkach..." wytyczne dotyczące zakresu badań lekarskich i pomocniczych są ułożone według rodzajów narażenia zawodowego, a nie zawodów czy stanowisk pracy. W związku z powyższym to lekarz ustalając niezbędny zakres badania wykorzystuje odpowiednie zalecenia dla poszczególnych rodzajów narażenia. Dlatego właśnie tak istotne jest szczegółowe określenie (opisanie) w skierowaniu na badania profilaktyczne narażeń, jakie mogą wystąpić na danym stanowisku pracy.
W związku z powyższym, pracodawca w skierowaniu na badanie profilaktyczne jest obowiązany dokładnie scharakteryzować stanowisko pracy, w tym również zapisać informację o pracy przy komputerze do 4 godzin dziennie.
Maciej Ambroziewicz