Spółka wnioskująca ubiegała się o dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy.
Na postawie art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
W sierpniu 2020 r. Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie wystosował do skarżącej pismo, w którym odmówił wypłaty świadczeń. Powodem odmowy był fakt, że skarżąca nie mieściła się w zakresie podmiotowym art. 15g ustawy o zwalczaniu i zapobieganiu COVID-19 (dalej: ustawa w sprawie COVID-19).
Odrzucenie skargi spółki
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał, iż skarga spółki na decyzję dyrektora WUP jest niedopuszczalna i jako taka podlega odrzuceniu.
W ocenie Sądu skarga jest niedopuszczalna, gdy przedmiot sprawy nie należy do właściwości sądu administracyjnego.
Przedmiotem skargi w sprawie było pismo Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Warszawie informujące skarżącą spółkę o negatywnym rozpatrzeniu jej wniosku złożonego na podstawie art. 15g ust. 1 ustawy w sprawie COVID-19. W ocenie sądu, pismo to nie mieści się w żadnej z wymienionych w art. 3 par. 2 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi kategorii spraw należących do właściwości sądów administracyjnych. Z pewnością nie jest ono decyzją administracyjną, postanowieniem, pisemną interpretacją podatkową, ani również aktem prawa miejscowego, czy też aktem nadzoru nad działalnością jednostki samorządu terytorialnego.
Spółka zaskarżyła postanowienie w całości wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sprawdź również książkę: Tarcza antykryzysowa. Szczególne rozwiązania w prawie podatkowym, rozliczeniach ZUS i wybranych aspektach prawa pracy związane z COVID-19 >>
NSA uchyla postanowienie
Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę spółki za zasadną i uchylił postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Analiza regulacji prawnych prowadzi sąd II instancji do wniosku, że w tej sprawie nie mamy do czynienia z klasyczną umową cywilnoprawną. Otóż umowa o dofinansowanie znajduje się w obszarze prawa administracyjnego. Reguluje bowiem stosunki pomiędzy państwem a jednostką.
Według NSA nie sposób nie dostrzec silnych powiązań tej umowy z prawem administracyjnym. Zawieranie tej umowy wiąże się z realizacją określonych zadań dyrektora urzędu pracy jako organu administracyjnego. Umowa o dofinansowanie, nie jest umową nazwaną prawa cywilnego, a jedynie umową regulującą wypłatę należnych świadczeń.
Zobacz procedurę w LEX: Dofinansowanie wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) >
Działanie dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy jest zatem działaniem z zakresu administracji publicznej, tyle tylko, że z wykorzystaniem pewnych konstrukcji cywilnoprawnych.
Cena promocyjna: 63.2 zł
|Cena regularna: 79 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Hybrydowość postępowań
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia sąd I instancji zwrócił uwagę na istnienie tzw. hybrydowych postępowań czy sytuacji prawnych, w których pierwszy etap ma charakter administracyjnoprawny a podejmowane na tym etapie czynności podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego i dopiero pozytywne zakończenie tego etapu dla wnioskodawcy prowadzi do zawarcia cywilnoprawnej umowy. Jednocześnie Sąd ten doszedł do wniosku, że w tej sprawie nie mamy do czynienia z takim przypadkiem.
Według Naczelnego Sądu Administracyjnego, w realiach tej sprawy, aby uznać, że organ administracyjny podejmuje czynność dotyczącą uprawnień lub obowiązków z zakresu administracji publicznej, należy wskazać przepis lub przepisy, z których wynika, że upoważniają one dany organ do decydowania o tym, że z jednym podmiotem umowa zostanie zawarta, a z innym - nie. Przepis art. 9 ust. 1 ustawy z 2013 r. wskazuje, że w przypadku gdyż przedsiębiorca spełnia określone warunki występuje do dysponenta Funduszu o przyznanie limitu wydatków na wypłatę świadczeń finansowanych na podstawie ustawy oraz w terminie 7 dni roboczych od dnia uzyskania limitu zawiera z przedsiębiorcą umowę o wypłatę świadczeń.
Oznacza to, że gdy organ ten zamierza "przyznać" świadczenie, musi wystąpić do dysponenta Funduszu o przyznanie limitu wydatków na wypłatę świadczeń finansowanych na podstawie ustawy. A jeżeli uzyska limit zawrzeć umowę, ale najpierw musi podjąć rozstrzygnięcie, że to uczyni.
W przypadku stwierdzenia, że przedsiębiorca nie spełnia warunków, dyrektor w terminie 7 dni roboczych od dnia wpływu kompletnego wniosku o przyznanie świadczeń odmawia w formie pisemnej zawarcia z przedsiębiorcą umowy o wypłatę świadczeń.
Z uwagi na to, że mamy tu do czynienia ze środkami z funduszu gwarantowanych świadczeń pracowniczych, nie mamy tu typowej relacji cywilnoprawnej, ale administracyjnoprawną konstrukcję związaną z podejmowaniem aktu. Zatem jeżeli dyrektor dojdzie do wniosku, że chce przekazać pewne środki beneficjentowi wnosi do dysponenta Funduszu o przyznanie limitu wydatków na wypłatę świadczeń finansowanych na podstawie ustawy, a jeżeli uzyska limit zawiera umowę z beneficjentem.
Skarga do sądu - przysługuje
Dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy, rozstrzygając o odmowie w formie pisemnej zawarcia z przedsiębiorcą umowy o wypłatę świadczeń (dofinansowania), wydaje akt z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień wynikających z przepisów prawa (prawo do zawarcia umowy o dofinansowanie). I jest on zaskarżalny do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 par. 2 pkt 4 p.p.s.a.
W istocie rzeczy, wbrew stanowisku zawartemu w zaskarżonym postanowieniu, również w tej sprawie mamy do czynienia z dwuetapowością postępowania związanego z przyznaniem świadczenia.
- Pierwszy etap oparty jest o konstrukcje administracyjnoprawne,
- Drugi etap - to etap cywilnoprawny.
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że skoro dyrektor urzędu pracy może na podstawie umowy przyznać dofinansowanie, to organ ten ocenia warunki przyznania dofinansowania i sam kreuje relację prawną a nie jedynie urzeczywistnia obowiązek wynikający już z przepisów prawa przez jego konkretyzację. Mamy tu do czynienia z innym aktem, a nie z czynnością materialno-techniczną.
Zatem w ocenie NSA odmowę zawarcia umowy o wypłatę wydaną na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. w związku z art. 15g ust. 1 i 17 ustawy w sprawie COVID-19 zaliczyć należy do kategorii aktów z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, które podlegają kognicji sądu administracyjnego. Podobne stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z 29 czerwca 2021 r., sygn. I GSK 549/21).
Sygnatura akt GSK 917/21, postanowienie NSA z 7 września 2021 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
