Rządowy projekt reformy emerytalnej zawiera rozwiązania, które można pogrupować w zagadnienia:
1. stopniowego podwyższania wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn do
jednakowego poziomu 67 lat,
2. ujednolicenia stażu ubezpieczeniowego uprawniającego do najniższej emerytury dla
mężczyzn i kobiet,
3. dostosowania do podwyższonego wieku emerytalnego zasad uwzględniania tzw. stażu
hipotetycznego w wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy,
4. zmniejszenia podstawy obliczenia emerytury o kwotę stanowiącą sumę wcześniej
pobieranych emerytur (w wysokości brutto) przyznanych przed osiągnięciem wieku
emerytalnego.
Najważniejsza propozycja to stopniowe podwyższanie i zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn do 67 lat. Rząd proponuje podnoszenie wieku emerytalnego od 1 stycznia 2013 r. o 1 miesiąc co cztery miesiące. W ten sposób poziom 67 lat zostałby osiągnięty dla mężczyzn w 2020 r., a dla kobiet w 2040 r. Nowe regulacje obejmą kobiety urodzone po 31 grudnia 1952 r. oraz mężczyzn urodzonych po 31 grudnia 1947 r. Podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn nastąpiłoby we wszystkich systemach emerytalnych, w których obecnie prawo do przejścia na emeryturę lub w stan spoczynku przysługuje po osiągnięciu 60 lat przez kobietę i 65 lat przez mężczyznę. Z tego powodu proponuje się również dokonanie odpowiednich zmian w systemie ubezpieczenia społecznego rolników oraz przechodzenia w stan spoczynku przez prokuratorów i sędziów.
Bez zmian pozostałby wiek uprawniający do świadczeń o charakterze wygasającym, tj. do emerytur pomostowych i świadczeń kompensacyjnych nauczycieli. Nie ulegną zmianie również warunki nabywania prawa do świadczeń przedemerytalnych.
Projekt rozwiewa ewentualne wątpliwości co do czasu trwania
szczególnej ochrony stosunków pracy niektórych pracowników w wieku przedemerytalnym – w związku z wydłużeniem wieku emerytalnego. Chodzi tu o kobiety urodzone od 1953 r. do 1956 r. oraz mężczyzn urodzonych w od 1948 r. do 1951 r., którzy w dniu wejścia w życie noweli ustawy będą już objęci ochroną z art. 39 kodeksu pracy lub mogliby być nią objęci. Osoby te będą objęte ochroną przed zwolnieniem z pracy do czasu osiągnięcia nowego, wydłużonego wieku emerytalnego.
Rząd chce ograniczyć wcześniejsze przechodzenie na emeryturę funkcjonujące w systemie
emerytalnym rolników oraz sędziów i prokuratorów. Proponuje się, aby z tego uprawnienia mogli skorzystać tylko ci rolnicy, którzy do 31 grudnia 2017 osiągną wiek 55 lat życia - kobieta i 60 lat – mężczyzna i co najmniej 30 lat stażu ubezpieczeniowego. Przy czym zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej, warunkujące prawo do wcześniejszej emerytury będzie mogło nastąpić w dowolnym czasie, a więc również po 31 grudnia 2017 r.
Zaproponowano, aby z prawa do przejścia w stan spoczynku po ukończeniu 55 lat przez kobietę, jeżeli przepracowała na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 25 lat, a 60 lat przez mężczyznę, jeżeli przepracował na stanowisku sędziego lub prokuratora nie mniej niż 30 lat, mogły skorzystać wyłącznie te osoby, które powyższe warunki spełnią do 31 grudnia 2017 r.
W związku ze zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn powinien być zrównany również okres składkowy i nieskładkowy, który warunkuje prawo do podwyższenia
emerytury do kwoty minimalnej emerytury. Zaproponowano więc stopniowe wydłużenie z 20 do 25 lat okresu składkowego i nieskładkowego, uprawniającego kobiety do emerytury w minimalnej wysokości. Wydłużając ten staż od 1 stycznia 2014 r. o rok co dwa lata, docelowy na poziomie 25 lat uprawniający kobiety do wypłaty emerytury minimalnej, zostałby osiągnięty po 31 grudnia 2021 r.